✅ روش اجرایی ارزیابی انطباق کابل‌های الکتریکی مقاوم در برابر آتش
بر اساس استاندارد ملی ایران: ISIRI 3081
(برگرفته از IEC 60331 Series)
کد مدرک: PSA/CAS/ELECTRICAL/FIRE-RESIST-CABLE/3081
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: 1404/01/20
تهیه‌کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا
1. هدف
تدوین فرآیند رسمی برای ارزیابی انطباق کابل‌های برق مقاوم در برابر آتش جهت حفظ عملکرد الکتریکی در شرایط آتش‌سوزی، با هدف اطمینان از قابلیت انتقال سیگنال یا توان در مدت زمان مشخص حین شعله‌وری.
2. دامنه کاربرد
کابل‌های مورد بررسی در این روش شامل موارد زیر هستند:
-
کابل‌های قدرت یا کنترل که در شرایط آتش‌سوزی باید عملکرد خود را حفظ کنند
-
کابل‌های فشار ضعیف و فشار متوسط با ولتاژ اسمی تا 1 یا 3 کیلوولت
-
مورد استفاده در:
-
سیستم‌های اعلام و اطفای حریق
-
مدارهای اضطراری برق، تهویه، آسانسور
-
سیستم‌های ایمنی بیمارستان‌ها، تونل‌ها، مترو، پالایشگاه‌ها و فرودگاه‌ها
-
-
کابل‌های با عایق‌های میکا، XLPE، EPR، سیلیکونی یا غلاف فلزی مقاوم در برابر آتش
3. مستندات مرجع
| سند | عنوان |
|---|---|
| ISIRI 3081 | کابل‌های مقاوم در برابر آتش – الزامات و آزمون |
| IEC 60331 Series | Fire-resistance tests for cables |
| IEC 60332 | تست عدم گسترش شعله |
| ISO/IEC 17065 / 17025 | ارزیابی انطباق و صلاحیت آزمایشگاه |
| ISIRI 11724 | الزامات برچسب‌گذاری |
4. مراحل ارزیابی انطباق
4-1. بررسی مستندات فنی
-
ساختار کابل: نوع هادی، نوع عایق، محافظ میکا یا لایه نسوز
-
ولتاژ کاری، مدت زمان حفظ عملکرد در آتش (مثلاً 90 دقیقه در 750°C)
-
کاربرد عملیاتی کابل
-
نقشه کابل و استاندارد مرجع تولیدی
4-2. نمونه‌برداری
-
طبق ISO 2859-1، حداقل یک نمونه 1.5 متر با سرهای آماده
-
بررسی چاپ روی کابل: Fire Resistant / FR / PH90 / استاندارد مرجع
5. آزمون‌های الزامی مطابق ISIRI 3081 / IEC 60331
| دسته آزمون | آزمون | شرایط |
|---|---|---|
| الکتریکی در آتش | تست عملکرد در آتش | 750°C – ولتاژ 230V – زمان 90 دقیقه |
| تست شوک مکانیکی هم‌زمان | در حین شعله‌وری – با ضربات متناوب | |
| تست اسپری آب (در صورت نیاز) | شبیه‌سازی آتش با اطفاء (IEC 60331-3) | |
| مقاومت عایق پس از حریق | تست عایق بعد از خاموشی شعله | |
| تست عدم گسترش شعله | طبق IEC 60332-1 یا -3 | |
| آزمون گازهای خورنده و دود | در صورت نیاز (IEC 60754، IEC 61034) |
6. معیار پذیرش
-
عبور جریان پیوسته در طی 90 دقیقه تماس مستقیم با شعله
-
عدم قطع یا اتصال کوتاه در مدار آزمون
-
حفظ یکپارچگی کابل در شوک مکانیکی و اسپری آب
-
چاپ نشانه‌گذاری واضح، بدون تغییر شکل یا سوختگی کامل
-
محدود بودن گسترش شعله در آزمون‌های جانبی (در صورت ادعا)
7. بررسی نشانه‌گذاری کابل
| مشخصه | الزام |
|---|---|
| ولتاژ اسمی | مانند: 0.6/1kV |
| نوع کابل | مثلاً: FR-XLPE/PVC یا PH90 |
| علامت FIRE RESISTANT یا FR | الزامی |
| استاندارد مرجع | ISIRI 3081 / IEC 60331 |
| برند / تاریخ ساخت | چاپ دائمی |
8. صدور گواهی انطباق
در صورت موفقیت نمونه‌ها در آزمون‌ها، گواهی رسمی با درج مدت زمان عملکرد در آتش (مثلاً 90 یا 120 دقیقه)، نوع کابل، ساختار و کد فنی صادر و در سامانه PSA CAS ثبت می‌گردد.
9. پیوست‌ها
📎 پیوست 1 – نتایج آزمون کابل FR 3×1.5 mm² – PH90
| آزمون | نتیجه | حد مجاز | وضعیت |
|---|---|---|---|
| عملکرد در آتش 750°C / 230V / 90min | مدار وصل ماند | باید برقرار بماند | ✅ |
| شوک مکانیکی هم‌زمان | بدون قطع | الزامی | ✅ |
| مقاومت عایق پس از حریق | 180 MΩ | ≥ 100 MΩ | ✅ |
| آزمون شعله IEC 60332-1 | موفق | نباید گسترش یابد | ✅ |
📎 پیوست 2 – چک‌لیست فنی کابل
| ویژگی | وضعیت | توضیح |
|---|---|---|
| لایه مقاوم میکا | ✅ | روی هر رشته |
| چاپ FR / PH90 روی غلاف | ✅ | خوانا |
| ساختار هادی و غلاف مطابق نقشه | ✅ | 3×1.5 mm² / Cu / XLPE / LSZH |
| دمای عملکرد اعلام‌شده | ✅ | تا 90 دقیقه در 750°C |
📎 پیوست 3 – نمونه گواهی انطباق
CERTIFICATE OF CONFORMITY
Certificate No: PSA-CAS-FIRE-2025-318
Product: Fire Resistant Power Cable – PH90
Model: 3×1.5 mm² Cu/XLPE/FR/LSZH
Standard: ISIRI 3081 / IEC 60331
Duration: 90 minutes at 750°C
Manufacturer: [نام تولیدکننده]
Issued by: Payesh Salamat Asia