نسخه الکترونیکی این سند اخرین نسخه آن است و مسئولیت کنترل نسخه چاپی با این سند بر عهده خواننده آن می باشد. تمامی حقوق معنوی و مادی این مدرک متعلق به شرکت پایش سلامت اسیا  می باشد. و هر گونه کپی برداری از ان پیگرد قانونی دارد.
تعیین   ارزیابی انطباق		رویکرد:نمونه برداری	CAS/0/1/1/4/6	شماره سند
رنگ سفید اسناد / قرمز فرمهای دریافتی/ ابی فرمهای ارسالی			راهنمای دکمه های انتهایی صفحه
تاریخ	تایید	بازنگری	نویسنده	شماره
شهریور ۱۴۰۲	هیات مدیره	دکتر شیدا بزمی	دکترعلیرضامسعودنیا	۱
دی 1403	هیات مدیره	دکترهلیا آزاد	دکتر علیرضا مسعودنیا	2

مقدمه

نمونه‌برداری از محصولات شیلاتی، تالاب‌ها، دریاها و محیط‌های آبزی‌پروری، فرآیندی حیاتی در تحقیقات و مطالعات زیست‌محیطی، تضمین کیفیت و ایمنی منابع آبی و مدیریت پایدار این منابع است. این طرح جامع، رویکردهای علمی و عملی برای نمونه‌برداری از این محیط‌ها را بر اساس الزامات ملی و بین‌المللی ارائه می‌دهد.

۲. اهداف نمونه‌برداری

1. بررسی کیفیت آب:
   • اندازه‌گیری آلاینده‌ها (مواد شیمیایی، نفتی، آلی و …).
   • تعیین مواد مغذی (مانند نیترات و فسفات).
   • ارزیابی پارامترهای فیزیکی (دما، pH، اکسیژن محلول).
2. بررسی بیولوژیکی:
   • جمع‌آوری نمونه‌های زیستی (ماهی‌ها، جلبک‌ها، و …).
   • تعیین تنوع و جمعیت گونه‌ها.
   • ارزیابی سلامت و بیماری‌ها.
3. بررسی ژنتیکی:
   • جمع‌آوری نمونه‌های ژنتیکی از گونه‌های مختلف.
   • تحلیل ژنوم‌ها و تنوع ژنتیکی.
4. بررسی میکروبیولوژیکی:
   • شناسایی میکروب‌های خطرناک و کاربردی.
   • ارزیابی میزان میکروب‌های موجود در آب و خاک.

۳. مراحل نمونه‌برداری

۳.۱. آماده‌سازی وسایل

• تمیز کردن و ضدعفونی وسایل نمونه‌برداری مانند جام‌ها، پمپ‌ها، ظروف و دستکش‌ها.
• اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات نمونه‌برداری.

۳.۲. انتخاب مکان نمونه‌برداری

• انتخاب مکان‌هایی که نماینده وضعیت کلی منطقه باشند.
• در نظر گرفتن پارامترهای محیطی نظیر جریان آب، عمق و دسترسی.

۳.۳. جمع‌آوری نمونه‌ها

1. آب:
   • استفاده از جام‌های نمونه‌برداری در عمق‌های مختلف.
   • جمع‌آوری حجم کافی از آب برای آزمایش‌های مختلف.
2. مواد زیستی:
   • استفاده از شبکه‌های تراول، تراپ‌ها و دستکش‌ها برای جمع‌آوری نمونه‌های زیستی.
3. خاک:
   • استفاده از ابزارهای مناسب برای جمع‌آوری نمونه‌های خاک بستر آب.
4. ژنتیکی:
   • جمع‌آوری نمونه‌ها با ابزارهای تخصصی و نگهداری در شرایط دمایی مناسب.

۳.۴. برچسب‌گذاری و مستندسازی

• ثبت اطلاعات نمونه شامل:
  • تاریخ و مکان نمونه‌برداری.
  • نوع نمونه (آب، زیستی، خاک، ژنتیکی).
  • شرایط محیطی (دما، pH و …).

۳.۵. نگهداری و انتقال نمونه‌ها

• نگهداری نمونه‌ها در شرایط بهینه (دمای مناسب، جلوگیری از آلودگی).
• انتقال سریع نمونه‌ها به آزمایشگاه.

۳.۶. تحلیل نتایج و گزارش‌دهی

• انجام تحلیل‌های شیمیایی، میکروبیولوژیکی، و ژنتیکی در آزمایشگاه.
• تهیه گزارش‌های جامع شامل نتایج و پیشنهادات.

۴. شرایط ایمنی و رعایت مقررات

1. استفاده از دستکش‌ها و لباس‌های محافظ.
2. رعایت قوانین حفاظت محیط زیست.
3. کاهش تأثیرات منفی بر زیست‌بوم‌های نمونه‌برداری‌شده.

۵. نتیجه‌گیری

این طرح جامع با هدف تضمین دقت، صحت و ایمنی در فرآیند نمونه‌برداری از محیط‌های آبی تدوین شده و به دستیابی به داده‌های معتبر برای مدیریت بهتر منابع آبی و آبزیان کمک می‌کند.

توجه: رعایت الزامات این سند برای تمامی فرآیندهای نمونه‌برداری الزامی است.