📝 روش اجرایی ارزیابی کیفیت محصولات لبنی
مبتنی بر الزامات USDA AMS Dairy Standards
کد سند: PSA-DAIRY-PR-006
تاریخ اجرا: ۱۴۰۴/۰۲/۱۷
نسخه: 01
مرجع:
-
AMS 58 (Milk), AMS 133 (Butter), AMS 238 (Cheese), Codex STAN 206 (Milk Powders)
1. 🎯 هدف
تعیین فرآیند رسمی برای ارزیابی، بازرسی، نمونهبرداری و طبقهبندی کیفیت محصولات لبنی وارداتی یا تولید داخلی مطابق با استانداردهای کیفی USDA بهمنظور صدور گواهی انطباق، کنترل کیفیت یا اخذ مجوز واردات.
2. 📦 دامنه کاربرد
شامل تمام محصولات لبنی در اشکال زیر:
-
شیر مایع (پاستوریزه، UHT)
-
شیر خشک
-
کره
-
پنیرهای سخت و نرم
-
ماست و فراوردههای تخمیری
3. 📚 مستندات مرجع
-
USDA AMS Dairy Product Specifications
-
Codex Standards for Milk Products (e.g. STAN 206, STAN 243)
-
ISO 22935 (حسگرهای لبنیات)
-
ISO/IEC 17020 و 17065 (برای نهادهای بازرسی و گواهی)
4. 🧾 تعاریف کلیدی
واژه | تعریف |
---|---|
Grade A | بالاترین سطح کیفیت USDA در شیر و فرآوردهها |
Organoleptic | آزمونهای حسی شامل بو، طعم، بافت |
Extraneous Material | مواد خارجی مانند موی حیوان، شن، فلز و… |
Bacterial Count | شمارش کل میکروبی (TBC) در هر میلیلیتر |
5. 👥 مسئولیتها
نقش | وظایف |
---|---|
بازرس فنی | نمونهبرداری، بررسی چشمی و آزمایش اولیه |
مسئول آزمایشگاه | انجام آزمونهای میکروبی، فیزیکی و شیمیایی |
مدیر فنی | تأیید نهایی گزارش ارزیابی و صدور گواهی |
6. 🔍 مراحل اجرایی
6.1 دریافت نمونه و مستندات
-
دریافت اطلاعات محصول (COA، تاریخ تولید، برند، کشور مبدأ)
-
ثبت در سیستم ارزیابی و دریافت کد رهگیری
6.2 نمونهبرداری
-
بر اساس استاندارد ISO 707
-
برای شیر: حداقل 500ml در ظروف استریل
-
برای پنیر و کره: حداقل 250gr در بستهبندی استریل
6.3 بررسی ظاهری و آزمونهای حسی (Organoleptic)
-
بررسی رنگ، بو، طعم، انسجام فیزیکی
-
ارزیابی وجود مواد خارجی، قارچ، ترک، یا کپک در پنیر
6.4 آزمونهای آزمایشگاهی
پارامتر | حد مجاز (نمونه شیر) | مرجع |
---|---|---|
چربی | حداقل 3.25% | AMS 58 |
پروتئین | ≥ 3.1% | AMS 58 |
تعداد میکروبی (TBC) | < 20,000 CFU/ml | Grade A |
سلول بدنی (SCC) | < 750,000 /ml | USDA |
آنتیبیوتیک | Negative | MRL per FDA |
6.5 ارزیابی تطابق با گریدهای USDA
-
Grade A: برای مصرف مستقیم انسانی
-
Manufacturing Grade: برای فرآوریهای ثانویه
-
نتایج آزمون باید با پارامترهای رسمی AMS مقایسه شود.
6.6 طبقهبندی محصول
-
بر اساس تطابق با AMS: “Grade A”, “Acceptable”, “Rejected”
-
درج نوع آزمون، تاریخ نمونهبرداری و نتایج در فرم رسمی PSA-DAIRY-FR-06
7. 🗂 ثبت و نگهداری سوابق
-
تمامی فرمها و گزارشها به مدت ۵ سال نگهداری میشوند
-
اسکن دیجیتال در سامانه ثبت با دسترسی رمزدار
8. 📎 پیوستها
-
پیوست 1: چکلیست ارزیابی کیفیت شیر و کره
-
پیوست 2: فرم رسمی نتایج آزمونهای کیفیت
-
پیوست 3: تطابق پارامترهای AMS با Codex
-
پیوست 4: جدول طبقهبندی کیفیت براساس AMS 238 (پنیر)