روش اجرایی ارزیابی انطباق
قطع‌کننده‌های قابل‌حمل جریان باقی‌مانده بدون حفاظت اضافه‌بار
مطابق با استانداردهای IEC 61540 و HD 639 S1
ویرایش اول – تاریخ: 1404/01/20
تدوین‌کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا
1. دامنه کاربرد
این روش برای ارزیابی انطباق Portable RCDs (قطع‌کننده‌های جریان نشتی با عملکرد مستقل از جریان اضافه‌بار) با ولتاژ اسمی تا 250V AC، جریان نامی تا 32A، و فرکانس 50/60Hz تدوین شده است. این دستگاه‌ها برای محافظت موقت از کاربران در برابر خطر شوک الکتریکی، به‌ویژه در محیط‌های خانگی یا موقت (سایت‌های ساختمانی، فضای باز و…) طراحی شده‌اند.
2. مراجع استانداردی
-
IEC 61540:1997 – Portable residual current devices without integral overcurrent protection for household and similar use
-
HD 639 S1 – متن همسان‌سازی‌شده اروپایی این استاندارد
-
ISO/IEC 17067 – اصول طرح‌های گواهی
-
ISO/IEC 17025 – آزمون
-
ISO/IEC 17020 – بازرسی
3. اصطلاحات و طبقه‌بندی
-
RCD: Residual Current Device – کلید محافظ جریان نشتی
-
Portable RCD: دستگاهی با دوشاخه و پریز، قابل جابه‌جایی، بدون حفاظت اضافه‌بار
-
Type AC: برای جریان‌های نشتی متناوب
-
Type A: برای جریان‌های نشتی متناوب و پالسی
-
IΔn: جریان نشتی نامی – معمولاً 10mA یا 30mA
4. فرآیند ارزیابی انطباق
4.1 بررسی مستندات فنی
-
دیاگرام عملکرد داخلی
-
مشخصات الکتریکی: جریان اسمی، ولتاژ، فرکانس، نوع RCD
-
نوع بدنه و عایق‌بندی
-
کلاس حفاظت مکانیکی (IP)
-
دستورالعمل نصب و هشدارها
-
تطابق با علائم CE یا سایر نشانه‌ها
4.2 نمونه‌برداری
-
حداقل 10 نمونه از هر مدل
-
بررسی ظاهری: برچسب‌گذاری، دوشاخه و پریز، کیفیت بدنه
-
بررسی عملکرد کلید تست (Test Button)
5. آزمون‌های فنی بر اساس IEC 61540
| نوع آزمون | بند استاندارد | شرح آزمون | معیار پذیرش |
|---|---|---|---|
| بررسی برچسب‌گذاری | 6 | وضوح و دوام | کامل و مطابق با بند |
| مقاومت مکانیکی | 8.1 | افتادن از ارتفاع 1 متر | بدون شکست یا عملکرد ناقص |
| مقاومت عایقی | 8.2 | ≥ 2 MΩ بین قطعات زنده و زمین | □ قبول □ رد |
| دی‌الکتریک | 8.3 | 2000V / 60s | بدون تخلیه یا شکست عایق |
| آزمون عملکرد RCD | 9 | قطع جریان در ≤ 200ms در IΔn | □ قبول □ رد |
| عدم قطع در زیر مقدار آستانه | 9 | نباید قطع در 0.5×IΔn | □ قبول □ رد |
| آزمون دمای بیشینه | 10 | دمای بدنه ≤ 65°C | □ قبول □ رد |
| آزمون مقاومت به رطوبت | 11 | عملکرد پس از آزمون | □ قبول □ رد |
| آزمون کلید تست (T) | 12 | فعال‌سازی صحیح در هر شرایط | □ قبول □ رد |
6. ارزیابی نتایج آزمون
-
جمع‌آوری داده‌ها و تکمیل فرم‌های آزمون
-
بررسی مغایرت با الزامات فنی و ایمنی
-
تهیه گزارش ارزیابی کامل برای هر مدل
-
ثبت N.C در صورت بروز عدم انطباق و پیگیری اصلاح
7. صدور گواهی انطباق
در صورت تأیید آزمون‌ها:
-
صدور گواهی رسمی با اطلاعات زیر:
-
مدل، جریان نامی، نوع عملکرد (AC/A)، IΔn، کلاس IP
-
-
مدت اعتبار: 3 سال
-
در صورت نیاز، درج QR code برای رهگیری گواهی و درج لوگوی PSA روی محصول یا بسته‌بندی
8. پایش و بازرسی دوره‌ای
-
نمونه‌برداری تصادفی از بازار یا انبار
-
بررسی شکایات مصرف‌کنندگان
-
نظارت بر دوام عملکرد محصولات در محیط‌های واقعی
📎 پیوست‌ها
پیوست ۱: چک‌لیست آزمون‌های IEC 61540
| آزمون | مقدار مرجع | نتیجه |
|---|---|---|
| مقاومت عایقی | > 2 MΩ | □ قبول □ رد |
| دی‌الکتریک | 2000V | □ قبول □ رد |
| قطع در IΔn | ≤ 200 ms | □ قبول □ رد |
| عدم قطع در 0.5×IΔn | عدم قطع | □ قبول □ رد |
| افتادن از 1 متر | بدون آسیب | □ قبول □ رد |
| تست دما | < 65°C | □ قبول □ رد |
پیوست ۲: فرم نمونه‌برداری Portable RCD
| مدل | ولتاژ | جریان نامی | IΔn | نوع (AC/A) | کلاس IP | وضعیت ظاهری | تاریخ نمونه‌برداری |
|---|
پیوست ۳: نمونه گواهی انطباق Portable RCD
نهاد صادرکننده: شرکت پایش سلامت آسیا
کد گواهی: PSA-PRCD-61540-2025-XXX
نام محصول: قطع‌کننده جریان نشتی قابل‌حمل بدون حفاظت اضافه‌بار
مدل: PRCD-16A-30mA-A
ویژگی‌ها: 230V AC – 16A – IΔn = 30mA – Type A – IP44
نتیجه آزمون: منطبق با الزامات IEC 61540 و HD 639 S1
مدت اعتبار: 3 سال
امضا و مهر رسمی