کد سند: PSA/GR-01
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: [تاریخ درج شود]
صفحه: 1 از [تعداد صفحات]
تهیه‌کننده: واحد ارزیابی انطباق
تاییدکننده: نماینده مدیریت
1. هدف
تعیین الزامات و رویه‌های ارزیابی، نمونه‌برداری، درجه‌بندی و تأیید کیفی غلات مطابق با استاندارد رسمی USDA (U.S. Standards for Grain) جهت استفاده در ارزیابی‌های رسمی و صدور گواهی توسط شرکت پایش سلامت آسیا.
2. دامنه کاربرد
این روش اجرایی برای کلیه فعالیت‌های مرتبط با ارزیابی و درجه‌بندی غلات شامل گندم، جو، ذرت، سورگوم، سویا، آفتابگردان، چاودار، تریتیکاله، دانه کتان، و سایر غلات تعریف‌شده در استانداردهای USDA در شرکت پایش سلامت آسیا قابل اجرا است.
3. مسئولیت‌ها
| عنوان | شرح مسئولیت |
|---|---|
| ارزیاب غلات | مسئول انجام نمونه‌برداری، اندازه‌گیری پارامترها و ثبت نتایج درجه‌بندی |
| سرارزیاب | مسئول صحت‌سنجی و تأیید نهایی نتایج درجه‌بندی |
| نماینده مدیریت | بررسی گزارش‌ها و صدور گواهی در صورت انطباق با استانداردها |
4. تعاریف کلیدی (مطابق §810.102)
-
Grain: گندم، جو، ذرت، دانه سویا، سورگوم، و غیره.
-
Test weight per bushel: وزن استاندارد هر بوشل بر اساس حجم معادل 2,150.42 اینچ مکعب.
-
Dockage: مواد زائد مانند سنگریزه، ساقه، دانه‌های خرد شده یا دانه‌های غیرهمگون.
-
Infested: آلودگی به آفات زنده (حداقل دو شپشه زنده یا ترکیب مشابه).
-
Distinctly low quality: دانه‌هایی با کیفیت مشهوداً پایین که خارج از محدوده‌های معمول قرار می‌گیرند.
5. الزامات نمونه‌برداری
-
نمونه‌برداری باید از هر دسته محموله با حجم حداقل 500 گرم در هر 2,000 بوشل انجام گیرد.
-
ابزار نمونه‌برداری باید کالیبره شده و تمیز باشد.
-
برچسب‌گذاری نمونه‌ها باید شامل تاریخ، نوع دانه، محل برداشت و نام تأمین‌کننده باشد.
6. شاخص‌های ارزیابی کیفی و درجه‌بندی
| شاخص | روش اندازه‌گیری | محدوده قابل قبول |
|---|---|---|
| رطوبت (Moisture) | دستگاه رطوبت‌سنج استاندارد | بسته به نوع غله |
| وزن حجمی (Test Weight) | بر حسب پوند بر بوشل | به ازای هر نوع غله متفاوت |
| مواد خارجی (Dockage) | جداسازی مکانیکی | مطابق استاندارد USDA |
| دانه‌های شکسته یا ناسالم | با مشاهده چشمی یا سرند | ≤ درصد مجاز |
| آلودگی به آفات | مشاهده مستقیم نمونه | نباید بیش از 1 شپشه و 5 حشره دیگر باشد |
7. درجه‌بندی نهایی
بر اساس نتایج بند 6، درجه نهایی هر نمونه به شرح زیر تعیین می‌شود (مثال برای گندم):
-
U.S. No. 1
-
U.S. No. 2
-
U.S. No. 3
-
U.S. Sample Grade (در صورت عدم انطباق کامل)
8. الزامات کیفیت و بسته‌بندی (بند 6 استاندارد USDA)
-
محصول باید در شرایط تازه، بدون تغییر رنگ یا بو، و فاقد نشانه‌های یخ‌زدگی یا فساد باشد.
-
بسته‌بندی باید تمیز، غیرقابل نفوذ به رطوبت و دارای برچسب مناسب باشد.
-
چنانچه بسته به درخواست مشتری نیاز به گواهی USDA باشد، باید فرآیند تحت برنامه تأییدشده USDA AMS قرار گیرد.
9. مستندات و سوابق
| سند | مدت نگهداری |
|---|---|
| فرم ارزیابی درجه‌بندی غلات (PSA-GR-F01) | حداقل 2 سال |
| گزارش نهایی ارزیابی | 2 سال |
| گواهی صادرشده برای مشتری | 5 سال |
10. پیوست‌ها
-
فرم ارزیابی کیفیت غلات (PSA-GR-F01)
-
جدول درجات USDA برای گندم، ذرت و جو (ترجمه‌شده)
-
دیاگرام بخش‌های دانه و محل بروز آلودگی‌ها
فرم ارزیابی و درجه‌بندی غلات
شماره فرم: PSA-GR-E01
تاریخ اجرا: …………..
ویرایش: 1
واحد اجرایی: پایش سلامت آسیا – دپارتمان ارزیابی انطباق
محصول: ……………………………
مبدأ: ……………………………
نمونه‌بردار: ……………………………
تاریخ نمونه‌برداری: ……………………………
کد نمونه: ……………………………
🔹 بخش اول: اطلاعات فنی و آزمون‌ها
| عامل مورد ارزیابی | نتیجه آزمون | واحد | معیار پذیرش استاندارد USDA | تأیید / رد |
|---|---|---|---|---|
| میزان رطوبت (Moisture) | …………….. | درصد | حداکثر مقدار مجاز بر اساس نوع غله | ☐ / ☐ |
| وزن مخصوص یا وزن حجمی (Test Weight) | …………….. | پوند/بوشل | طبق جداول استاندارد برای هر گرید | ☐ / ☐ |
| میزان ناخالصی‌ها (Foreign Material) | …………….. | درصد | طبق استاندارد غله مربوطه | ☐ / ☐ |
| دانه‌های آسیب‌دیده (Damaged Kernels) | …………….. | درصد | مقادیر مجاز بر اساس نوع غله | ☐ / ☐ |
| دانه‌های ناسالم یا کپک‌زده | …………….. | درصد | فاقد قارچ، کپک و تغییر رنگ شدید | ☐ / ☐ |
| حضور حشرات زنده یا تخم حشرات | …………….. | مشاهدات | نباید بیش از ۲ حشره زنده باشد | ☐ / ☐ |
| دمای نمونه | …………….. | درجه سانتی‌گراد | نباید از ۴۰ درجه تجاوز کند | ☐ / ☐ |
| سایر آلودگی‌ها | …………….. | توضیحات | ………………………………. | ☐ / ☐ |
🔹 بخش دوم: ارزیابی نهایی و درجه‌بندی USDA
| درجه پیشنهادی بر اساس نتایج آزمون: ☐ U.S. No. 1 ☐ U.S. No. 2 ☐ U.S. No. 3 ☐ Sample Grade |
توضیحات کارشناس ارزیاب:
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
🔹 بخش سوم: تأییدات
نام کارشناس ارزیاب: ……………………………………
امضا: ……………………………………
تاریخ تکمیل فرم: …………..
تأیید نهایی مسئول فنی:
نام: ……………………………………
امضا: ……………………………………
جدول درجات رسمی USDA برای غلات (ترجمه‌شده)
9.1 جدول درجه‌بندی گندم (Wheat)
| پارامتر | درجه 1 | درجه 2 | درجه 3 | درجه 4 | درجه 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| حداقل وزن مخصوص (kg/hl) | 76.3 | 74.6 | 72.9 | 71.1 | 69.4 |
| حداکثر ناخالصی کل (%) | 3.0 | 5.0 | 7.0 | 9.0 | 12.0 |
| حداکثر رطوبت (%) | 14.0 | 14.0 | 14.0 | 14.0 | 14.0 |
| دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) | 0.5 | 1.0 | 3.0 | 5.0 | 7.0 |
| دانه‌های آسیب‌دیده حرارتی (%) | 0.2 | 0.2 | 0.5 | 1.0 | 3.0 |
9.2 جدول درجه‌بندی ذرت (Corn)
| پارامتر | درجه 1 | درجه 2 | درجه 3 | درجه 4 | درجه 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| حداقل وزن مخصوص (kg/hl) | 70.3 | 68.9 | 67.6 | 66.2 | 64.8 |
| حداکثر ناخالصی کل (%) | 3.0 | 5.0 | 7.0 | 9.0 | 12.0 |
| حداکثر رطوبت (%) | 15.5 | 15.5 | 15.5 | 15.5 | 15.5 |
| دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) | 3.0 | 5.0 | 7.0 | 10.0 | 15.0 |
| دانه‌های آسیب‌دیده حرارتی (%) | 0.1 | 0.2 | 0.5 | 1.0 | 3.0 |
9.3 جدول درجه‌بندی جو (Barley)
| پارامتر | درجه 1 | درجه 2 | درجه 3 | درجه 4 | درجه 5 |
|---|---|---|---|---|---|
| حداقل وزن مخصوص (kg/hl) | 61.0 | 59.0 | 57.0 | 55.0 | 53.0 |
| حداکثر ناخالصی کل (%) | 2.0 | 4.0 | 6.0 | 8.0 | 10.0 |
| حداکثر رطوبت (%) | 14.5 | 14.5 | 14.5 | 14.5 | 14.5 |
| دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) | 1.0 | 2.0 | 3.0 | 4.0 | 5.0 |
| دانه‌های کپک‌زده یا آلوده (%) | 0.1 | 0.2 | 0.5 | 1.0 | 2.0 |
توجه: مقادیر بر اساس استاندارد رسمی USDA و دستورالعمل‌های Federal Grain Inspection Service تنظیم شده‌اند و باید با دستگاه‌های کالیبره‌شده و تأییدشده مورد سنجش قرار گیرند.
10. ضوابط صدور گواهی درجه‌بندی
-
گواهی نهایی بر مبنای پایین‌ترین درجه حاصل از میانگین آزمون‌ها صادر می‌شود.
-
در صورت وجود آلودگی به آفات یا سموم، درجه محموله به Sample Grade (درجه خارج از جدول) تغییر می‌کند.
-
گواهی به زبان فارسی و انگلیسی صادر و همراه با QR Code برای رهگیری دیجیتال ارائه می‌شود.