روش اجرایی ارزیابی انطباق خازن‌های لامپ‌های فلورسنت و تخلیه‌ای
مطابق با استاندارد EN 61048
ویرایش اول – تاریخ: 1404/01/20
تدوین‌کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا
1. دامنه کاربرد
این روش برای ارزیابی انطباق خازن‌های AC با فرکانس توان که در مدارهای روشنایی شامل لامپ‌های فلورسنت لوله‌ای و لامپ‌های تخلیه گازی استفاده می‌شوند تدوین شده است. این خازن‌ها معمولاً در مدارهای اصلاح ضریب توان یا راه‌اندازی لامپ به کار می‌روند.
2. مراجع استانداردی
-
EN 61048:2006 – Capacitors for use in tubular fluorescent and other discharge lamp circuits – General and safety requirements
-
EN 61049 – الزامات عملکردی (در صورت نیاز)
-
ISO/IEC 17067 – اصول طرح‌های گواهی
-
ISO/IEC 17025 – آزمون
-
ISO/IEC 17020 – بازرسی
3. تعاریف و طبقه‌بندی
-
Shunt capacitor: خازن متصل موازی برای اصلاح ضریب توان
-
Series capacitor: خازن متصل سری برای راه‌اندازی
-
Class P0, P1, P2: طبقه‌بندی حفاظت در برابر خرابی
-
Rated voltage: ولتاژ اسمی عملکرد خازن (معمولاً 250V تا 600V AC)
4. مراحل ارزیابی انطباق
4.1 بررسی مستندات فنی
-
دیاگرام مدار
-
مقدار ظرفیت (μF)، تلورانس، ولتاژ، فرکانس
-
کلاس حفاظتی (P0 تا P2)
-
جدول مشخصات فنی و برگه اطلاعات ایمنی
4.2 نمونه‌برداری
-
بر اساس ISO 2859-1 – سطح بازرسی II، AQL توصیه‌شده 1.0
-
حداقل 10 عدد از هر مدل
-
بررسی ظاهر: برچسب، اتصالات، محل تخلیه فشار
4.3 آزمون‌های فنی طبق EN 61048
| نوع آزمون | بند استاندارد | شرح آزمون | معیار پذیرش |
|---|---|---|---|
| اندازه‌گیری ظرفیت | 8.1 | ظرفیت در 25°C و 50Hz | در محدوده تلورانس مجاز |
| آزمون نشتی جریان | 8.3 | جریان نشتی < 0.75 mA | □ قبول □ رد |
| آزمون ولتاژ مقاومت دی‌الکتریک | 8.4 | 2 * V<sub>rated</sub> برای 60s | بدون سوراخ یا جرقه |
| آزمون افزایش دما | 8.6 | دمای سطح < 100°C | □ قبول □ رد |
| آزمون دوام حرارتی-الکتریکی | 8.7 | 1000h در دمای بالا (e.g. 85°C) | تغییر ظرفیت < 10% |
| تخلیه ایمن فشار | 8.8 | تست فشار با سوراخ ایمن | عملکرد مکانیزم ایمنی موفق باشد |
| آزمون پایداری ابعادی | 8.9 | عدم تغییر شکل محسوس | □ قبول □ رد |
5. ارزیابی نتایج آزمون‌ها
-
ثبت اندازه‌گیری‌ها، تحلیل انطباق
-
مستندسازی مغایرت‌ها
-
تعیین نوع کلاس حفاظتی (P0، P1، P2) و تایید آن
-
گزارش نهایی آزمون آماده می‌شود
6. صدور گواهی انطباق
در صورت انطباق کامل با EN 61048:
-
صدور گواهی رسمی همراه با شماره رهگیری
-
ذکر ظرفیت، ولتاژ، کلاس، نوع خازن (سری/موازی)، کاربرد پیشنهادی
-
اعتبار: ۳ سال با امکان تمدید پس از بازرسی
-
امکان درج نشان CE (در صورت تطابق با الزامات LVD و EMC)
7. نظارت و بازرسی دوره‌ای
-
نمونه‌برداری تصادفی از بازار
-
بررسی شکایات کاربران یا مشتریان صنعتی
-
پایش عمر عملیاتی خازن‌ها در شرایط واقعی
📎 پیوست‌ها
پیوست ۱: چک‌لیست آزمون EN 61048
| آزمون | مقدار مرجع | نتیجه |
|---|---|---|
| ظرفیت خازن | ±10% ظرفیت اسمی | □ قبول □ رد |
| جریان نشتی | < 0.75 mA | □ قبول □ رد |
| تست دی‌الکتریک | 2xV<sub>rated</sub> | □ قبول □ رد |
| آزمون حرارتی | < 100°C سطح | □ قبول □ رد |
| آزمون دوام 1000h | ∆C < 10% | □ قبول □ رد |
| مکانیزم تخلیه فشار | فعال عمل کند | □ قبول □ رد |
پیوست ۲: فرم نمونه‌برداری خازن روشنایی
| مدل خازن | ظرفیت (μF) | ولتاژ اسمی | کلاس حفاظتی | کاربرد (Shunt/Series) | تعداد نمونه | وضعیت اولیه | تاریخ آزمون |
|---|
پیوست ۳: نمونه گواهی انطباق خازن روشنایی
نهاد صادرکننده: شرکت پایش سلامت آسیا
کد گواهی: PSA-CAP-61048-2025-XXX
نام محصول: خازن اصلاح ضریب توان برای لامپ فلورسنت
مدل: FL-CAP-8.0μF-400V
نوع: Parallel (Shunt) – Class P1
نتیجه آزمون: منطبق با EN 61048
مدت اعتبار: 3 سال
امضا و مهر نهاد گواهی‌کننده