روش اجرایی ارزیابی انطباق تجهیزات SPD بر اساس استاندارد IEC 61643

کد مدرک: PSA/CAS/ELEC/SPD/01
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: 1404/01/20
تهیه کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا

1. هدف

تدوین چارچوب ارزیابی انطباق تجهیزات SPD با الزامات سری استانداردهای بین‌المللی IEC 61643 (از جمله IEC 61643-11، IEC 61643-21 و IEC 61643-31) برای اطمینان از ایمنی، کارایی و قابلیت اطمینان تجهیزات در برابر اضافه ولتاژ گذرا.

2. دامنه کاربرد

این روش برای ارزیابی انطباق تجهیزات SPD نوع 1، 2 و 3 که برای سیستم‌های ولتاژ پایین طراحی شده‌اند و همچنین SPDهای مورد استفاده در سیستم‌های ارتباطی و خطوط انرژی AC/DC کاربرد دارد.

3. مستندات مرجع

IEC 61643-11: SPD for low-voltage power systems
IEC 61643-21: SPD for telecommunication and signalling networks
IEC 61643-31: SPD for PV systems
ISO/IEC 17065: الزامات نهادهای گواهی‌کننده
ISO/IEC 17025: الزامات آزمونگاه‌ها
دستورالعمل‌های CE و الزامات EMC و LVD (در صورت نیاز بازار مقصد)

4. تعاریف

SPD: تجهیزی برای محدودسازی اضافه ولتاژ گذرا و هدایت جریان به زمین یا بین هادی‌ها بدون آسیب به تجهیزات اصلی.
Type 1 SPD: حفاظت اولیه در برابر صاعقه مستقیم.
Type 2 SPD: حفاظت ثانویه در تابلوهای توزیع.
Type 3 SPD: برای استفاده در نزدیکی تجهیزات حساس.

5. مراحل ارزیابی انطباق

5-1. بررسی مستندات فنی سازنده (Technical Documentation Review)

بررسی مدارک طراحی و ساخت (Datasheet, User manual)
نمودار مدار داخلی و اصول عملکرد
اطلاعات کاربردی در ولتاژ نامی، جریان تخلیه، سطح حفاظت ولتاژ، زمان پاسخ
تطابق با الزامات نشانه‌گذاری و برچسب‌گذاری (Marking)

5-2. نمونه‌برداری

نمونه‌برداری تصادفی از یک محموله/تولید انبوه مطابق با ISO 2859-1
مشخص کردن تعداد نمونه‌ها برای آزمون تایپ و آزمون‌های روتین

5-3. آزمون‌ها در آزمایشگاه تایید صلاحیت‌شده (مطابق IEC 61643-x)

آزمون‌های عملکردی و ایمنی شامل:
- Voltage Protection Level (Up)
- Nominal Discharge Current (In)
- Maximum Discharge Current (Imax)
- Residual voltage under impulse
- Operating duty test
- Thermal disconnector operation
- Short circuit behavior
- Climatic tests (humidity, temperature cycling)
- Insulation resistance, dielectric strength
- آزمون‌های EMC (در صورت لزوم)

5-4. بازرسی فیزیکی و ساختاری

بررسی ابعاد، طراحی ظاهری، برچسب‌ها و سیم‌کشی
بررسی تطابق با مدارک فنی

5-5. ارزیابی برچسب‌گذاری و بسته‌بندی

تطابق با مقررات CE / RoHS (در صورت صادرات به اروپا)
بررسی هشدارها، علائم هشدار دهنده و راهنمای نصب

6. معیار پذیرش/عدم پذیرش

موفقیت در تمام آزمون‌های استاندارد IEC 61643-x بدون خرابی عملکرد
ارائه مستندات کامل فنی و اطلاعات برای کاربران
درج مناسب نشانه‌گذاری‌ها، کدها و هشدارها روی محصول و بسته‌بندی
نبود آسیب فیزیکی یا نقص در ساختار در نمونه‌ها

7. صدور گواهی انطباق

در صورت تایید، گواهی انطباق PSA CAS صادر شده و در پایگاه داده شرکت ثبت می‌شود. گواهی دارای اعتبار مشخص و قابل تمدید با ممیزی‌های دوره‌ای خواهد بود.

8. پیوست‌ها (در حال تهیه)

فرم ارزیابی فنی SPD
چک‌لیست ممیزی کارخانه سازنده
فرم ثبت نتایج آزمون
نمونه برگه گواهی انطباق
تطابق استاندارد IEC با مقررات صادرات (CE, RoHS, UL)