کد سند: PSA-PR-COT-01
نسخه: 01
تاریخ اجرا: 1404/02/04
مرجع: USDA AMS Cotton & Tobacco Program – Universal Cotton Standards – ASTM D7410 – CSITC
1. هدف
تعیین الزامات و مراحل اجرایی برای ارزیابی کیفیت پنبه خام بر اساس استانداردهای جهانی، به منظور:
-
تعیین درجه تجاری پنبه (Grade)
-
اطمینان از تطابق کالا با مشخصات قرارداد
-
قیمت‌گذاری عادلانه و جلوگیری از تخلفات تجاری
-
تطبیق با ابزارهای آزمون دارای کالیبراسیون بین‌المللی
2. دامنه کاربرد
این روش برای کلیه عملیات ارزیابی کیفی پنبه خام در موارد زیر استفاده می‌شود:
-
واردات یا صادرات پنبه Upland یا Pima
-
خریدهای داخلی یا معاملات تجاری
-
آزمون‌های مرجع یا مقایسه آزمایشگاه‌ها (CSITC)
3. پارامترهای مورد ارزیابی
| دسته | زیرشاخه‌ها |
|---|---|
| الف – ارزیابی دستی (فیزیکی) | رنگ، برگ (Leaf Grade)، یکنواختی، ناخالصی ظاهری |
| ب – آزمون ابزاری (HVI) | طول (Length)، استحکام (Strength)، یکنواختی (Uniformity)، میکرونر، Trash |
| ج – تایید اعتبار تجهیزات | استفاده از پنبه‌های کالیبره شده (Calibration Cottons – ASTM 7410) |
| د – مقایسه بین‌المللی (اختیاری) | شرکت در آزمون‌های دوره‌ای CSITC یا USDA HVI Check Test |
4. مراحل اجرایی ارزیابی کیفیت پنبه
✅ 4.1 نمونه‌برداری
-
از هر دسته یا عدل پنبه با روش رسمی ISO یا USDA
-
ثبت کد نمونه در فرم PSA-FM-COT-S01
✅ 4.2 ارزیابی دستی فیزیکی
-
استفاده از استاندارد رنگ و برگ پنبه (USDA Physical Cotton Standards)
-
تعیین Grade بر اساس تطبیق با نمونه مرجع
-
ثبت در فرم PSA-FM-COT-GR01
✅ 4.3 آزمون دستگاهی (HVI)
-
آزمون در آزمایشگاه معتبر یا با دستگاه دارای تأییدیه
-
ثبت مقادیر زیر:
-
طول (in)
-
استحکام (g/tex)
-
یکنواختی (%)
-
میکرونر (Micronaire)
-
درصد Trash (زباله)
-
✅ 4.4 تحلیل نتایج و تعیین Grade نهایی
-
تطبیق با Universal Cotton Standards
-
ثبت نتایج در فرم نهایی PSA-FM-COT-RES01
-
در صورت اختلاف میان Grade دستی و دستگاهی → استفاده از میانگین یا ارسال مجدد نمونه
5. ابزارها و استانداردهای مرجع
| مورد | توضیح |
|---|---|
| نمونه‌های مرجع USDA | برای رنگ، برگ، Trash و کالیبراسیون |
| ASTM D7410 | الزامات مواد مرجع پنبه‌ای دارای مقدار شناخته‌شده |
| CSITC | مقایسه بین‌المللی آزمایشگاه‌ها جهت انطباق عملکرد |
| نرم‌افزار تحلیل | تجمیع داده‌ها و گزارش‌دهی خودکار (در صورت دیجیتالی بودن تجهیزات) |
6. مستندات مورد نیاز
| کد فرم | عنوان |
|---|---|
| PSA-FM-COT-S01 | فرم ثبت مشخصات نمونه‌برداری |
| PSA-FM-COT-GR01 | فرم ارزیابی دستی رنگ و برگ |
| PSA-FM-COT-RES01 | فرم نتایج نهایی ارزیابی کیفیت پنبه |
| PSA-FM-COT-CERT | گواهی نهایی کیفیت پنبه (در صورت درخواست تجاری) |
✅ جمع‌بندی:
این روش اجرایی برای استفاده در معاملات حرفه‌ای پنبه، مزایای زیر را دارد:
-
تطابق با استاندارد جهانی و ابزار دقیق
-
ایجاد شفافیت در تجارت و صادرات
-
مبنای قابل دفاع برای قیمت‌گذاری و بازبینی قراردادها
-
امکان شرکت در سیستم‌های بین‌المللی کیفیت مانند CSIT
– ثبت نمونه‌برداری
برای ثبت اطلاعات اولیه نمونه‌ها شامل:
-
شماره نمونه، تاریخ، محل، نوع پنبه (Upland یا Pima)
-
وزن نمونه و نام نمونه‌بردار
🟨 فرم PSA-FM-COT-GR01 – ارزیابی دستی (فیزیکی)
مربوط به مشاهده مستقیم و تطبیق با استانداردهای رنگ و برگ پنبه:
-
درجه رنگ، برگ، یکنواختی، آلودگی ظاهری
-
امکان پیوست عکس و توضیحات تکمیلی
🟦 فرم PSA-FM-COT-RES01 – نتایج آزمون دستگاهی (HVI)
ثبت داده‌های آزمون‌های دقیق شامل:
-
طول، استحکام، یکنواختی، میکرونر، Trash
-
تاریخ و مشخصات دستگاه، و نتیجه نهایی Grade
-