حیوانی، با فیتاز) آمده است.

فازبندی پیشنهادی

  • پرورش (ماده‌ها):
    استارتر ۰–۴ هفته → گروئر ۵–۱۵ هفته → دولوپر ۱۶–۲۰ هفته → پیش‌تخم‌گذاری ۲۱–۲۴ هفته

  • تخم‌گذاری (ماده‌ها):
    اوج ۲۴–۴۵ هفته → پس از اوج ۴۶ هفته به بعد

  • نرها: از ۲۰ هفتگی به بعد جیرهٔ مخصوص نر (Ca پایین) مصرف کنند.

اهداف تغذیه‌ای کلیدی (Typical targets)

پرورش – ماده

فاز ME (kcal/kg) CP % dLys % dMet+Cys % Ca % AvP % Na % فیبر خام %
استارتر 0–4ه 2950–3000 20–19 1.00 0.80 0.90 0.45 0.18 3–4
گروئر 5–15ه 2800–2850 16–15 0.75 0.62 0.90 0.45 0.17 4–5
دولوپر 16–20ه 2750–2820 15–14 0.68 0.58 0.90 0.45 0.17 5–6
پیش‌تخم‌گذاری 21–24ه 2750–2820 15–16 0.70 0.60 2.0–2.5 0.45–0.50 0.17 4–5

نکته: انرژیِ نسبتاً پایین + فیبر بالاتر برای کنترل منحنی رشد و یکنواختی مهم است.

تخم‌گذاری – ماده

فاز ME CP % dLys % dMet+Cys % Linoleic ≥ Ca % AvP % Na %
اوج تولید 2750–2850 15–16 0.68–0.72 0.58–0.62 1.3% 3.0–3.5 0.45–0.50 0.17–0.18
پس از اوج 2700–2820 14–15 0.62–0.68 0.54–0.58 1.3% 2.9–3.3 0.42–0.48 0.16–0.18

نرها (گله پدر)

ME CP % dLys % dMet+Cys % Ca % AvP % Na %
2750–2850 13–14 0.60–0.64 0.52–0.55 ۰.۹–۱.۰ 0.45 0.16–0.17

برای نرها کلسیم بالا ممنوع؛ پوسته‌ساز نیستند و Ca زیاد به کلیه و باروری لطمه می‌زند.

فرمول‌های نمونه (ذرت–سویا، با فیتاز)

مقادیر % و معادل کیلوگرم/تن آورده شده‌اند. «پریمیکس» باید ویژهٔ Parent Stock با سطوح بالاتر ویتامین D3، E، بیوتین، اسیدفولیک، + عناصر کم‌مصرف (Mn ~120 mg/kg، Zn ~80 mg/kg، Se ~0.3 mg/kg، Cu با احتیاط) باشد. دسترسی به سنگ‌آهک دانه‌درشت 2–4mm در دورهٔ تخم‌گذاری برای کیفیت پوسته حیاتی است (حدود 50% کلسیم از گرید درشت تأمین شود).

A) ماده – گروئر (۵–۱۵ هفتگی)

ماده اولیه ٪ kg/ton
ذرت 58.40 584.0
کنجاله سویا 44% 23.50 235.0
سبوس گندم 10.00 100.0
روغن گیاهی 1.50 15.0
سنگ آهک 1.20 12.0
دی‌کلسیم فسفات 2.00 20.0
نمک 0.30 3.0
بی‌کربنات سدیم 0.10 1.0
DL-متیونین 0.20 2.0
L-لیزین HCl 0.10 1.0
فیتاز (≥500 FTU/kg) 0.01 0.1
کولین کلراید 60% 0.04 0.4
پریمیکس ویت–مین (Breeder Grower) 0.65 6.5
جمع 100.00 1000

هدف: ME≈2820، CP≈15.5%، dLys≈0.75%، dM+C≈0.62%، Ca≈0.9%، AvP≈0.45%.

B) ماده – پیش‌تخم‌گذاری (۲۱–۲۴ هفتگی)

ماده اولیه ٪ kg/ton
ذرت 57.10 571.0
کنجاله سویا 44% 21.80 218.0
سبوس گندم 8.00 80.0
روغن گیاهی 1.50 15.0
سنگ آهک (ترکیب ریز+درشت) 6.40 64.0
دی‌کلسیم فسفات 2.25 22.5
نمک 0.30 3.0
بی‌کربنات سدیم 0.12 1.2
DL-متیونین 0.22 2.2
L-لیزین HCl 0.12 1.2
فیتاز 0.01 0.1
کولین کلراید 60% 0.05 0.5
پریمیکس ویت–مین (Breeder Pre-Lay) 0.62 6.2
جمع 100.00 1000

هدف: ME≈2800، CP≈15.5%، dLys≈0.70%، dM+C≈0.60%، Ca≈2.3–2.4%، AvP≈0.48%.

افزایش تدریجی Ca از ~۲ به ~۲.۴% در دو هفته مانده به شروع تولید، ذخیرهٔ کلسیم مغزی–مدولاری را برای شروع پوسته‌سازی تقویت می‌کند.

C) ماده – دورهٔ اوج تخم‌گذاری (Peak)

ماده اولیه ٪ kg/ton
ذرت 55.10 551.0
کنجاله سویا 44% 20.80 208.0
گلوتن ذرت 60% (یا کنجاله سویا+روغن) 3.00 30.0
سبوس گندم 5.50 55.0
روغن گیاهی (منبع لینولئیک) 2.00 20.0
سنگ آهک (۵۰% دانه‌درشت 2–4mm) 8.40 84.0
دی‌کلسیم فسفات 1.80 18.0
نمک 0.30 3.0
بی‌کربنات سدیم 0.15 1.5
DL-متیونین 0.24 2.4
L-لیزین HCl 0.10 1.0
فیتاز 0.01 0.1
کولین کلراید 60% 0.05 0.5
پریمیکس ویت–مین (Breeder Layer) 0.54 5.4
جمع 100.00 1000

هدف: ME≈2800، CP≈15.5%، dLys≈0.70% (تعمدی برای کنترل وزن تخم)، dM+C≈0.60%، Linoleic≥1.3%، Ca≈3.2–3.4%، AvP≈0.48%، Na≈0.17–0.18%.

اگر وزن تخم بیش از هدف بالا می‌رود، dLys را اندکی کاهش دهید (مثلاً ۰.02–۰.03 واحد)، و برعکس.

D) نر – پس از ۲۰ هفتگی

ماده اولیه ٪ kg/ton
ذرت 62.80 628.0
کنجاله سویا 44% 20.00 200.0
سبوس گندم 10.00 100.0
روغن گیاهی 1.20 12.0
سنگ آهک 0.90 9.0
دی‌کلسیم فسفات 2.10 21.0
نمک 0.30 3.0
بی‌کربنات سدیم 0.10 1.0
DL-متیونین 0.16 1.6
L-لیزین HCl 0.10 1.0
فیتاز 0.01 0.1
کولین 60% 0.03 0.3
پریمیکس ویت–مین (Breeder Male) 0.30 3.0
جمع 100.00 1000

هدف: ME≈2800، CP≈13.5%، dLys≈0.62%، dM+C≈0.53%، Ca≈0.95%، AvP≈0.45%، Na≈0.16–0.17%.

نکات مدیریتی خیلی مهم

  • کنترل دریافت خوراک (Restricted feeding):
    مقدار خوراک روزانه را بر اساس استاندارد وزن زنده/یکنواختی تنظیم کنید؛ نه صرفاً براساس تولید. به‌طور تیپیکال:
    پیش‌اوج ~۱۱۰–۱۳۰ g/پرنده/روز → اوج ~۱۵۰–۱۶۵ → پس‌ازاوج با شیب ملایم کاهش.

  • ذرات سنگ آهک: در تخم‌گذاری ~۵۰٪ درشت ۲–۴mm + ~۵۰٪ ریز؛ در پیش‌تخم‌گذاری سهم درشت را از یک هفته مانده به تولید افزایش دهید.

  • Linoleic acid ≥1.3% برای وزن تخم و کیفیت زرده؛ در صورت کمبود، ۰.۵–۱٪ روغن سویا/آفتابگردان اضافه کنید.

  • تعادل الکترولیتی (DEB) ~200–230 mEq/kg؛ در گرما، بی‌کربنات تا ۰.۲٪ مفید است.

  • فیتاز اجازه می‌دهد AvP را ۰.۰۵–۰.۱۰٪ کاهش دهید و Ca:AvP را نزدیک 6.5–7.0 در دورهٔ تخم‌گذاری نگه دارید.

  • مایکوتوکسین‌بایندر (۰.۱–۰.۲٪) در مناطق پرریسک.

  • یون‌های آلی (Zn, Mn, Se) بخشی از ریزمغذی‌ها را آلی در نظر بگیرید (به‌ویژه ماده‌ها در اوج).

  • نرها و ماده‌ها را هرگز جیره‌مشترک ندهید (Ca متفاوت، پروفایل AA متفاوت، ریسک باروری).