اسپِک تغذیه‌ای»، «تراز اسیدهای آمینه قابل‌هضم (SID)»، و «الگوی پیش‌فرمول (Inclusion Matrix)»  برای ماهی قزل‌آلا (سه فاز: استارتر، گروئر، فینیشِر) اعداد، «نُرم صنعتی/نزدیک به NRC 2011 برای ماهیان سردآبی» هستند و برای شرایط مزرعه، دما، تراکم و کیفیت آب شما قابل ریزتنظیم‌اند.

اهداف تغذیه‌ای (as-fed)

استارتر (0–5 g):

  • پروتئین خام: 50–54%

  • چربی: 14–18%

  • انرژی قابل‌هضم (DE): ≈ 14.5–15.5 MJ/kg

  • فیبر خام: < 3.5%

  • Ca کل: 1.2–1.6% | P «در دسترس»: 0.9–1.1%

  • Na 0.3–0.5% | Cl 0.4–0.6% | K 0.6–0.8%

  • EPA+DHA: 0.8–1.2% (در نسخه گیاهی: روغن ریزجلبکی/کلپ)

  • ویتامین‌ها/مینرال‌ها: طبق پری‌میکس کامل سردآبی

گروئر (5–300 g):

  • پروتئین خام: 42–46%

  • چربی: 16–22% (تابع دما/بازار؛ دمای پایین → چربی بالاتر)

  • DE: ≈ 15.5–16.5 MJ/kg

  • فیبر خام: < 4%

  • Ca کل: 1.0–1.4% | P در دسترس: 0.8–0.9%

  • الکترولیت‌ها مثل بالا

  • EPA+DHA: 0.6–1.0%

فینیشِر (>300 g تا برداشت):

  • پروتئین خام: 38–42%

  • چربی: 18–24% (برای رشد سریع/فیله چرب‌تر) یا 12–16% (فیله کم‌چرب)

  • DE: ≈ 16–17 MJ/kg

  • P در دسترس: 0.7–0.85%

  • EPA+DHA: 0.6–1.0% (بسته به هدف فیله اُمگا-۳)

تراز اسیدهای آمینه قابل‌هضم (SID) — نسبت به لیزین (=100)

(برای هر سه فاز مشابه، با سطح لیزین هدف متفاوت)

  • لیزین (مرجع): 100 → سطح هدف در جیره:
    • استارتر: 2.1–2.4% | گروئر: 1.7–1.9% | فینیشِر: 1.4–1.6%

  • متیونین: 38–42

  • متیونین+سیستئین: 78–85

  • ترئونین: 63–68

  • تریپتوفان: 17–20

  • آرجینین: 105–115

  • ایزولوسین: 60–65

  • لوسین: 95–105

  • والین: 70–75

  • هیستیدین: 30–35

  • فنیل‌آلانین+تیروزین: 90–100

نکته: برای نسخه‌های کاملاً گیاهی معمولاً به تقویت Met/Trp/Thr با AAs کریستال نیاز دارید.

الگوی پیش‌فرمول (Inclusion Matrix) — بازه‌های معمول

پایه مرسوم (دریایی‌+گیاهی)

  • آرد ماهی کم‌استخوان: 8–25% (استارتر نزدیک سقف)

  • روغن ماهی: 2–6% (فاز و هدف EPA+DHA)

  • سویا اکسترود/کنجاله سویا با پروتئین بای‌پس: 10–35%

  • گلوتن ذرت 60%: 5–15%

  • کنجاله کلزا کم‌گلوکوزینولات: 0–15%

  • کنجاله آفتابگردان پوست‌گیری‌شده: 0–10%

  • گندم/ذرت/جو (بایندر و انرژی): 5–25% (گندم برای پلتینگ 5–12%)

  • نشاسته/گندمک برای بافت پلت: 2–6%

  • پروتئین سیب‌زمینی/نباتی تغلیظ‌شده: 0–8% (استارتر)

  • روغن کلزا/سویا: 0–6% (تعادل اسیدهای چرب)

  • فسفات‌های خوراکی (P در دسترس): 0.8–1.6%

  • کربنات/منبع Ca: 0.4–1.2%

  • AAهای سنتتیک (SID): L-Lys, DL-Met/MHA, L-Thr, L-Trp: «طبق کمبود»

  • پری‌میکس ویت/مین: 0.5–1.0%

  • بایندر/آنتی‌اکس/آنزیم/فیتاز: طبق برَند

نسخه کاملاً گیاهی/بدون منابع دریایی (با حفظ EPA+DHA):

  • کنسانتره پروتئین سویا (SPC): 10–25% (استارتر بالاتر)

  • کنجاله سویا: 10–25%

  • گلوتن ذرت: 8–18%

  • پروتئین نخود/پروپلنتس: 0–10%

  • پروتئین سیب‌زمینی/گندم جداسازی‌شده: 0–10%

  • گندم/ذرت/برنج شکسته: 8–22%

  • روغن ریزجلبکی/ALG-DHA: 1–3% (برای تأمین 0.6–1.0% EPA+DHA معادل)

  • روغن کلزا/کتان: 2–6% (ALA بالا؛ کمک به انرژی)

  • فیتاز قوی + تنظیم P در دسترس

  • AA سنتتیک (حتماً Met/Thr/Trp؛ گاهی Lys بسته به ماتریس)

  • افزودنی‌های ضد‌فاکتور (پروسه‌های حرارتی/آنزیمی برای SBM و …)

در فرمول‌های گیاهی حتماً فیتاز و کنترل P قابل‌دسترس و ضد‌تغذیه‌ای‌ها (اوره‌آز/ساپونین/فیبر نامحلول) را لحاظ کنید. برای رنگ فیله، اگر نیاز بازار است، پتالات کاروتنوئید (آستاگزانتین) طبق قانون.

سطوح هدف لیزین (SID) در جیره

  • استارتر: 2.2 % (±0.2)

  • گروئر: 1.8 % (±0.1)

  • فینیشِر: 1.5 % (±0.1)
    سایر اسیدهای آمینه طبق نسبت‌های بالا محاسبه شوند.

راهنمای سایز پلت و تغذیه

  • استارتر: 0.5–0.8 mm میکروپلت/کرامبل؛ 6–8 نوبت/روز

  • گروئر: 1.2–3.0 mm؛ 3–5 نوبت/روز

  • فینیشِر: 4–6 mm؛ 2–3 نوبت/روز

  • نرخ تغذیه تابع دما/تراکم/اکسیژن؛ از منحنی FCR مزرعه استفاده کنید.

قیود کلیدی برای Solver

  • حداقل/حداکثر پروتئین، چربی، DE، فیبر

  • P در دسترس و Ca (نسبت Ca:P 1.2–1.6:1)

  • سدیم/پتاسیم/کلر (آنسیونیک نشود)

  • EPA+DHA هدف (یا DHA از روغن جلبکی)

  • حد بالای SBM/کلزا برحسب الیاف نامحلول و ضد‌تغذیه‌ای‌ها

  • حد پایین بایندر نشاسته‌ای برای استحکام پلت

  • ماتریس SID AA و افزودن AAs کریستال تا رسیدن به نسبت‌ها