800

 

 

استاندارد كنجاله سويا (جهت مصرف درخوراك دام و طيور)

 

 

 تجديد نظر اول

 چاپ سوم


موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران كه بر طبق قانون ميتواند استاندارد رسمي فرآورده‏ها را تعيين و تدوين و اجراي آنها را با كسب موافقت شورايعالي استاندارد اجباري اعلام نمايد. وظايف و هدفهاي موسسه عبارتست از:

( تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات بمنظور تدوين استاندارد بالا بردن كيفيت كالاهاي داخلي، كمك به بهبود روشهاي توليد و افزايش كارائي صنايع در جهت خودكفائي كشور- ترويج استانداردهاي ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كالاهاي صادراتي مشمول استانداردهاي اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب به منظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين المللي كنترل كيفي كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري به منظور حمايت از مصرف كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان – مطالعه و تحقيق درباره روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كالاهاي مختلف – ترويج سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استانداردهاي مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقايسه‏اي و صدور گواهينامه‏هاي لازم ) .

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد مي باشد و لذا در اجراي وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي جهان استفاده مي نمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را مورد توجه قرار مي دهد.

اجراي استانداردهاي ملي ايران به نفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف كنندگان و صرفه جوئي در وقت و هزينه ها و در نتيجه موجب افزايش درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها مي شود.

 

 


 

تهيه كننده

كميسيون استاندارد  كنجاله سويا (جهت مصرف درخوراك دام و طيور)

(تجديد نظر)

 

رئيس

نماينده سنديكاي توليدكنندگان خوراك دام و طيور

دكتر دامپزشك

زند -حمود

 

اعضاء

دانشيار دانشكده كشاورزي كرج دانشگاه تهران

دكتر در علوم كشاورزي

جامعي-پرويز

كارشناس مسئول آزمايشگاه مواد غذايي مؤسسه استاندارد

ليسانس زيست‏شناسي

حربي-كتايون

نماينده سنديكاي سازندگان دارو و مكملهاي غذايي دام و طيور ايران

دكتر دامپزشك

خاوري-مصطفي

استاد دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران

دكتر دامپزشك

زهري-مرادعلي

نماينده شركت سهامي خاص اكسدانه

مهندس مكانيك

فرجام‏راد –حسن

دانشيار دانشكده كشاورزي كرج دانشگاه تهران

دكتر در علوم كشاورزي

كاظمي شيرازي-رضا

دانشيار دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران

دكتر دامپزشك

نيكپور تهراني-كريم

 

دبير

كارشناس مسئول مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

مهندس كشاورزي

صيانتي-احمد


فهرست مطالب

 

استاندارد كنجاله سويا ( جهت مصرف در خوراك دام و طيور )

مقدمه

هدف

دامنه كاربرد

ويژگيها

ناپذيرفتني‏ها

نمونه‏برداري

روشهاي آزمون

بسته‏بندي و نشانه‏گذاري


 

بسمه تعالي

پيشگفتار

 استاندارد كنجاله سويا ( جهت مصرف در خوراك دام و طيور ) كه نخستين بار در سال 1351 تهيه گرديده بر اساس پيشنهادهاي رسيده و بررسي و تأييد كميسيون فني خوراك دام و طيور براي اولين بار مورد تجديد نظر قرار گرفت و در سي و هشتمين جلسه كميته ملي استاندارد صنايع كشاورزي و غذايي مورخ 63/9/25 تصويب شد, اينك به استناد ماده يك قانون مواد الحاقي به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذرماه سال 1349 بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي‏گردد .

 براي حفظ همگامي و هماهنگي با پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم , استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديد نظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استاندارد برسد در تجديد نظر بعدي مورد توجه واقع خواهد شد .

 بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديد نظر آنها استفاده كرد .

 در تهيه و تجديد نظر اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتي المقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .

 لذا با بررسي امكانات و مهارتهاي موجود و اجراي آزمايشهاي لازم اين استاندارد با استفاده از منابع زير تهيه گرديده است :

 1- استاندارد كنجاله سويا شماره 800 ايران

 2- نقش كنجاله سويا در تغذيه نوين دام و طيور 134

 از انتشارات شوراي سوياي آمريكا 

1) Kelth J. Smith

Animal Nutritionist

American Soybean  Association

2) Report of the first session of the Codex Alimentavius Commission on Vegetable  Protein ollwa , 3-7 November 1980

 

استاندارد كنجاله سويا ( جهت مصرف در خوراك دام و طيور )

مقدمه

 سويا گياهي است از خانواده حبوبات 1 كه نام علمي آن 2 است . دانه سويا بدليل داشتن مقادير قابل توجهي پروتئين و ليپيد در رديف يكي از بهترين محصولات غذايي با منشأ گياهي محسوب مي‏گردد . مازاد دانه سويا پس از فرآيند روغن‏گيري كنجاله سويا ناميده مي‏شود .

 كنجاله سويا داراي مقدار نسبتأ زيادي پروتئين بوده و چنانچه خوب تهيه شده باشد اسيدهاي آمينه متشكل آن از لحاظ ميزان و قابليت جذب در حدد مطلوبي است و بهمين جهت در جيره غذايي دام و طيور براي تأمين قسمت قابل توجهي از پروتئين و بعضي اسيدهاي آمينه ضروري مورد استفاده قرار مي‏گيرد . از آنجائيكه دانه خام سويا داراي عوامل زيان بخشي نظير اوره آز , آنتي تريپسين , هموگلوتي نپن , سوئين و غيره مي‏باشد كه در درجات حرارت معين مخصوصأ حرارت مرطوب از بين مي‏روند و از طرف ديگر حرارت بيش از اندازه خود سبب كاهش ارزش بيولوژيكي پروتئين مي‏گردد . لذا تنظيم درجه حرارت , ميزان رطوبت و زمان پخت در كنجاله سويا حائز اهميت است. مناسبترين شرايط تهيه كنجاله حرارت 99 تا 104 درجه سانتي‏گراد و رطوبت 18 تا 22 درصد با زمان پخت 20 تا 30 دقيقه است .

 استخراج روغن از دانه سويا به يكي از سه روش زير انجام مي‏گيرد .

 1- استفاده از حلال

 2- استفاده از فشار

 3- استفاده از دو روش فوق بصورت توام

1- هدف

 هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگيهاي فيزيكي , شيميايي , درجه‏بندي, نمونه‏برداري , روشهاي آزمون , بسته‏بندي و نشانه‏گذاري كنجاله سويا است.

2- دامنه كاربرد

 اين استاندارد در مورد كنجاله سوياي مصرفي جهت تغذيه دام و طيور كاربرد دارد .

3- ويژگيها

 3-1- ويژگيهاي فيزيكي

 3-1-1- رنگ - رنگ كنجاله بر حسب نوع دانه بخصوص رنگ پوست آن, طرز تهيه ( درجه حرارت , ميزان رطوبت و مدت پخت ) از كرم تا قهوه‏اي روشن تغيير مي‏كند .

 3-1-2- اندازه ذرات - اندازه ذرات كنجاله سويا بر حسب طرز تهيه آن متفاوت است .

 3-1-3- بو - بوي كنجاله سويا شبيه بوي نخود بو داده است .

 3-2- ويژگيهاي شيميايي كنجاله سويا

 كنجاله سويا بايد داراي ويژگيهاي شيميايي مندرج در جدول 1 باشد .

4- ناپذيرفتني‏ها

 4-1- وجود قارچ و كپك‏زدگي

 4-2- وجود سموم قارچي مانند آفلاتوكسين بيش از حد مجاز ( حد مجاز ppb 25)3

 4-3- بوي غير طبيعي و تند شدگي ناشي از اكسيداسيون چربي 4

 4-4- وجود هرگونه مواد خارجي از قبيل سموم شيميايي و مواد زيان‏آور ديگر به استثناي آنتي‏اكسيدانهاي مجاز .

 4-5- وجود آفات انباري

 4-6- وجود فاكتور اوره آزيك

 4-7- وجود مركاپتان (C2H5SH) بيش از حد مجاز5

5- نمونه‏برداري

 نمونه‏برداري كنجاله سويا مطابق استاندارد شماره 331 ( نمونه‏برداري از كنجاله ) انجام مي‏گيرد .

6- روشهاي آزمون

 6-1- تعيين مقدار رطوبت مطابق استاندارد شماره 321 ايران

 6-2- تعيين مقدار مواد ازته مطابق استاندارد شماره 457 ايران

 6-3- تعيين مقدار چربي مطابق استاندارد شماره 415 ايران

 6-4- تعيين مقدار فيبر مطابق استاندارد شماره 520 ايران

 6-5- تعيين مقدار خاكستر كل مطابق استاندارد شماره 332 ايران

 6-6- تعيين مواد غير محلول در اسيد كلريدريك مطابق استاندارد شماره 414 ايران

 6-7- روش تشخيص اوره آز

 اصول آزمايش - سوياي خام حاوي مقداري آنزيم اوره آز است ولي سوياي پخته شده فاقد اين ماده مي‏باشد . براي تشخيص اوره آز 5 ميلي‏ليتر از محلول اوره 2 درصد را در يك لوله آزمايش بريزيد 0/5 گرم آرد سوياي كاملا خرد شده به اين محلول اضافه نماييد و يك نوار كاغذ تورنسل قرمز طوري درون محلول قرار دهيد كه قسمتي از آن خارج از محلول باشد سر لوله را بسته و آنرا بمدت سه ساعت در گرمخانه 40 درجه سانتيگراد حرارت قرار دهيد , چنانچه سويا حاوي اوره آز باشد كاغذ تورنسل به رنگ آبي درمي‏آيد .

7- بسته‏بندي و نشانه‏گذاري

 7-1- معمولا كنجاله سويا بصورت فله عرضه مي‏شود ولي اگر در كيسه بسته‏بندي گردد مي‏بايستي از كيسه‏هاي سالم , تميز و متحد الوزن و متحد الشكل استفاده نمود و در ضمن سر كيسه‏ها بايد با ماشين دوخت دوخته شود . در موقع حمل و نقل بايستي دقت شود كه وسيله نقليه عاري از هرگونه آلودگي بوده و در حين حمل و نقل نيز در معرض آلودگي قرار نگيرد .

 7-2- نشانه‏گذاري - در صورتيكه كنجاله سويا بصورت فله عرضه گردد ويژگيهاي زير بايد همراه هر محموله ضميمه بارنامه باشد .

 7-2-1- نام , نوع , درجه كالا

 7-2-2- نام و نشاني كارخانه توليد كننده

 7-2-3- ميزان پروتئين

 7-2-4- ميزان چربي

 7-2-5- ميزان رطوبت

 و اگر در كيسه عرضه شود بايد مشخصات فوق بر روي هر كيسه نوشته يا برچسب شود .

  

 

 

1-Leguminoseae

2-Sova hispida

3- تعيين حد مجاز در دست تهيه است .

4- تعيين مقدار مثل تعيين مقدار افلاتوكسين در بادام زميني انجام مي‏گيرد .

5- تعيين حد مجاز در دست تهيه است


 

ISLAMC REPUBLIC OF IRAN

 

Institute of Standards and Industrial Research of Iran

 

ISIRI NUMBER

 

800

 

SPECIFICATION FOR SOYBEAN OILCAKE AS LIVESTOCK AND POULTRY FEED

 

 

 

 First Revision

 Third Edition