اصول یازده‌گانه ارزیابی انطباق سیستم‌های مدیریتی PSA بر اساس شاخص‌های حاکمیت ایمنی و انطباق مواد غذایی

کد سند: QMS-PRO-PRIN001
نویسنده: دکتر علیرضا مسعودنیا
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۵/۱۳ (۲۰۲۴-۰۸-۰۴)

در دنیای پرتلاطم صنایع غذایی، جایی که ایمنی و پایداری زنجیره تأمین نه تنها یک الزام قانونی، بلکه یک تعهد اخلاقی است، چارچوب “اصول یازده‌گانه ارزیابی انطباق سیستم‌های مدیریتی PSA” (Pathway to Sustainable Agriculture یا مسیری به سوی کشاورزی پایدار) به‌عنوان راهنمایی جامع برای سازمان‌ها عمل می‌کند. این اصول، مبتنی بر شاخص‌های حاکمیت ایمنی و انطباق مواد غذایی (مانند استانداردهای ISO 22000، HACCP و GFSI)، سازمان‌ها را به سوی تعالی هدایت می‌کنند؛ تعادلی میان سودآوری اقتصادی، مسئولیت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست. PSA نه تنها ابزاری برای ارزیابی انطباق است، بلکه نقشه راهی برای توسعه پایدار است که صنایع غذایی را از ریسک‌های پنهان نجات می‌دهد و به افق‌های سبز می‌رساند.

اصل اول: قانون‌مداری و مدیریت مؤثر کسب‌وکار

این اصل، ستون فقرات PSA است که سازمان‌ها را به رعایت قوانین محلی و بین‌المللی، مدیریت ریسک به‌صورت فرهنگ سازمانی و شفافیت در عملیات ملزم می‌کند. بدون این اصل، سازمان‌ها در طوفان مقررات گمراه می‌شوند، اما با آن، به ساحلی امن از انطباق و اعتماد سهامداران می‌رسند.

اصل اول– قانون‌مداری و مدیریت مؤثر کسب‌وکار

اصل دوم: عملکرد مسئولانه زیست‌محیطی (Environmental Responsibility)

این اصل، قلب پایداری است. سازمان‌ها باید ردپای کربنی خود را کاهش دهند، مصرف آب و انرژی را بهینه کنند و از آلودگی پرهیز کنند. در زنجیره تأمین مواد غذایی، این اصل نه تنها سیاره را حفظ می‌کند، بلکه برند را به نمادی از مسئولیت‌پذیری تبدیل می‌کند.

عنوان: ارزیابی انطباق اصل دوم – عملکرد مسئولانه زیست‌محیطی (Environmental Responsibility)

اصل سوم: مسئولیت اجتماعی و اخلاقی در زنجیره تولید و عرضه

این اصل، پلی میان تولیدکنندگان و جوامع محلی است. با تأکید بر حقوق کارگران، برابری جنسیتی و حمایت از جوامع بومی، سازمان‌ها را به شریکی قابل اعتماد برای ذی‌نفعان بدل می‌کند و از رسوایی‌های اخلاقی جلوگیری می‌کند.

عنوان: مسئولیت اجتماعی و اخلاقی در زنجیره تولید و عرضه

اصل چهارم: منع کار کودک و کارگران جوان

این اصل، خط قرمز اخلاقی است که بهره‌کشی از کودکان را ممنوع می‌کند. انطباق با آن، زنجیره تأمین را به مدلی الگویی برای اخلاق جهانی تبدیل کرده و نیروی کار متعهد را پرورش می‌دهد.

اصل ۴ مسولیت اجتماعی منع کار کودک و کارگران جوان

اصل پنجم: حفظ و ارتقای تنوع زیستی

این اصل، اثرات مزرعه‌ها و کارخانه‌ها بر حیات‌وحش و تنوع زیستی محلی را مدیریت می‌کند. با اجرای روش اجرایی “مدیریت اثر بر جمعیت‌های حیات‌وحش و تنوع زیستی محلی”، تضمین می‌کند که منابع طبیعی برای نسل‌های آینده حفظ شوند.

📘 اصل پنجم – حفظ و ارتقای تنوع زیستی

اصل ششم: مدیریت اثر بر جمعیت‌های حیات‌وحش و تنوع زیستی محلی

این روش اجرایی، بر پایه HACCP، از نقاط بحرانی کنترل تا ردیابی محصولات، ایمنی مواد غذایی را تضمین می‌کند. سازمان‌های منطبق با این اصل، اعتماد عمومی را جلب کرده و از بحران‌های بهداشتی در امان می‌مانند.

روش اجرایی: مدیریت اثر بر جمعیت‌های حیات‌وحش و تنوع زیستی محلی

اصل هفتم:مدیریت ایمنی مواد غذایی در زنجیره تأمین

این اصل، ایمنی کارگران را در اولویت قرار می‌دهد. با تأمین تجهیزات حفاظتی و آموزش‌های مداوم، حوادث را کاهش داده و بهره‌وری پایدار را تقویت می‌کند.

روش اجرایی ارزیابی انطباق اصل عنوان: مدیریت ایمنی مواد غذایی در زنجیره تأمین

اصل هشتم: مدیریت ایمنی محیط کار

این روش اجرایی، مصرف آب و زمین را بهینه و پساب‌ها را مدیریت می‌کند. در برابر چالش‌های تغییرات اقلیمی، این اصل به پایداری منابع کمک می‌کند.

اصل هشتم– مدیریت ایمنی محیط کار

اصل نهم: قوانین کاربری زمین و آب، مقررات پساب

این اصل، سازمان‌ها را به ممیزی‌های مداوم و بهبود پیوسته هدایت می‌کند. PSA به‌عنوان مسیری برای موفقیت، انطباق را به فرهنگ سازمانی تبدیل می‌کند.

روش اجرایی ارزیابی انطباق قوانین کاربری زمین و آب، مقررات پساب

اصل دهم: مدیریت ریسک واردات مواد اولیه و صادرات محصول نهایی

این روش اجرایی، ریسک‌های جهانی زنجیره تأمین، از نوسانات ارزی تا تهدیدهای ژئوپلیتیکی، را مهار می‌کند و صادرات را به فرصتی پایدار بدل می‌سازد.
روش اجرایی مدیریت ریسک واردات مواد اولیه و صادرات محصول نهایی

اصل یازدهم: توسعه پایدار

این اصل، هدف نهایی PSA است که سازمان‌ها را به سوی تعادل میان اقتصاد، اجتماع و محیط زیست هدایت می‌کند. با اجرای این اصول، سازمان‌ها نه تنها انطباق را به دست می‌آورند، بلکه میراثی پایدار می‌سازند.

این اصول یازده‌گانه، بیش از یک چک‌لیست، یک فلسفه است که صنایع غذایی را از مصرف‌کننده منابع به نگهبانان زمین تبدیل می‌کند. در عصر PSA، موفقیت در تعادل ابدی میان ایمنی مواد غذایی، عدالت اجتماعی و سلامت سیاره نهفته است.

ارزیابی انطباق سازمان، مسیر موفقیت و توسعه پایدار – PSA