اصل4

منع کار کودک و کارگران جوان

کد سند مادر: PSA-PRO-SHRIMP-001
ضمیمه اصل ۴: PSA-PRO-SHRIMP-004
نسخه: 1.0
مراجع: ASC Shrimp v1.2.1 (Jul 2023) – Principle 4، ILO Core Conventions، SA8000 (ارجاع مکمل)

5-13) منع کار کودک و کارگران جوان (معیار 4.1)

سیاست و حداقل‌ها

• حداقل سن کارگر مزدبگیر: ۱۸ سال.

• فرزندان مالک/کشاورز: فقط پاره‌وقت، بالای حداقل سن قانونی کار کشور، بدون لطمه به تحصیل و نه در کار خطرناک.

الزامات اجرایی

• احراز سن با مدارک معتبر؛ ثبت در پرونده پرسنلی.

• ماتریس مشاغل خطرناک/غیرخطرناک و ممنوعیت حضور افراد زیر ۱۸ سال در مشاغل خطرناک (کنار استخر بدون نظارت، مواد شیمیایی، حمل بار سنگین، ماشین‌آلات سنگین، شیفت شب).

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-LBR-01: چک‌لیست احراز سن و منع کار کودک

• FR-SHRIMP-LBR-02: ماتریس وظایف خطرناک/دسترسی سنی

FR-SHRIMP-LBR-01 — احراز سن

5-14) منع کار اجباری/وثیقه‌ای (معیار 4.2)

سیاست و حداقل‌ها

• تحویل کامل حقوق/مزایا در خاتمه؛ عدم ضبط مدارک/دارایی.

• آزادی تردد خارج ساعات کار.

کنترل‌ها

• ممنوعیت هرگونه کسر اجباری بابت خدمات اجباری (اسکان/غذا/…)، آموزش اجباری به‌هزینه کارفرما.

• بازرسی دوره‌ای: اطمینان از نگهداری اصل مدارک نزد کارگر.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-LBR-03: خوداظهاری کارگر درباره مدارک/آزادی تردد

• FR-SHRIMP-LBR-04: چک‌لیست ضدکار اجباری (ممیزی داخلی)

5-15) منع تبعیض و برابری فرصت‌ها (معیار 4.3)

سیاست

• POL-SHRIMP-EEO: سیاست مکتوب برابری و ضدتبعیض (استخدام، مزد، آموزش، ترفیع، خاتمه).

• منع تست اجباری بارداری/تنبیه بر اساس تأهل؛ رعایت حقوق مادری.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-EEO-01: ثبت آموزش/ابلاغ سیاست به کارکنان

• FR-SHRIMP-EEO-02: ثبت و رسیدگی به شکایات تبعیض (همسوتر با سیستم شکایات اصل ۳)

FR-SHRIMP-EEO-02 — شکایت تبعیض

5-16) ایمنی و بهداشت کار (H&S) (معیار 4.4)

الزامات

• ۱۰۰٪ کارکنان آموزش H&S (سالانه، و برای تازه‌واردها قبل از شروع کار).

• تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مناسب/نگهداری/در استفاده.

• ثبت همه حوادث نیازمند مراقبت پزشکی + اقدام اصلاحی ریشه‌ای.

• پوشش ۱۰۰٪ هزینه‌های حادثه کاری در صورت عدم پوشش قانون ملی (بیمه معتبر).

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-HS-01: ماتریس آموزش H&S و صلاحیت

• FR-SHRIMP-HS-02: لاگ حوادث/نزدیک‌حادثه + اقدام اصلاحی

• FR-SHRIMP-HS-03: چک‌لیست تجهیزات و علائم هشدار

• FR-SHRIMP-HS-04: گواهی/سند پوشش بیمه حوادث

FR-SHRIMP-HS-02 — حوادث

5-17) مزد حداقلی و مزد «آبرومند» (معیار 4.5)

الزامات

• پرداخت ≥ حداقل قانونی برای همه (از جمله موقت)؛ فیش شفاف (کسرها/علی‌الحساب/مزایا).

• برنامه ارتقای تدریجی دستمزد برای کارکنان دائم تا سطح «آبرومند».

• ممنوعیت کسر تنبیهی، شفافیت سازوکار تعیین مزد/مزایا، ممنوعیت قراردادهای گردشی محروم‌کننده.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-PAY-01: کنترل انطباق حداقل دستمزد/فیش نمونه

• FR-SHRIMP-PAY-02: برنامه رشد دستمزد (سالانه)

• FR-SHRIMP-PAY-03: صورتجلسه کمیته مزدی/دلایل تعدیل

FR-SHRIMP-PAY-02 — برنامه رشد

5-18) آزادی تشکل و مذاکره جمعی (معیار 4.6)

الزامات

• دسترسی ۱۰۰٪ کارکنان به اتحادیه/سازمان کارگری یا نماینده منتخب بدون مداخله کارفرما.

• عدم تبعیض علیه اعضا.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-FOA-01: ثبت کانال‌های ارتباطی با نمایندگان/اتحادیه‌ها

• FR-SHRIMP-FOA-02: خوداظهاری کارکنان درباره دسترسی/عدم تبعیض

5-19) آزار و اذیت و انضباط (معیار 4.7)

سیاست

• POL-SHRIMP-DISC: ممنوعیت مطلق تنبیه بدنی/روانی/تحقیر/تهدید؛ ممنوعیت جریمه/کسر مزد به‌عنوان تنبیه؛ رویکرد انضباط تدریجی (شفاهی→کتبی→نهایی).

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-DISC-01: ثبت اقدامات انضباطی (با تأکید بر بهبود)

• FR-SHRIMP-HRS-01: ثبت/رسیدگی به موارد آزار و اذیت (محرمانه)

5-20) ساعات کار و اضافه‌کاری (معیار 4.8)

الزامات

• ساعات عادی: ۸ ساعت/روز یا ۴۸ ساعت/هفته (میانگین ۱۷ هفته)، شامل Stand-by؛ ۱ روز کامل + ۲ شب استراحت در هر ۷ روز.

• ۴ روز کامل مرخصی/ماه؛ حق ترک پس از کار روزانه؛ در مزارع دورافتاده، حمل‌ونقل تا اولین نقطه حمل‌ونقل عمومی.

• اضافه‌کار: داوطلبانه، ≤۱۲ ساعت/هفته (گاه‌به‌گاه)، پرداخت ≥ +۲۵٪.

• مرخصی زایمان ≥ ۱۴ هفته + تضمین بازگشت؛ پرداخت حداقل در سطح تأمین اجتماعی.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-TS-01: ثبت ساعات کار/استراحت/Stand-by

• FR-SHRIMP-OT-01: مجوز و پرداخت اضافه‌کار (با رضایت کارگر)

• FR-SHRIMP-MAT-01: ثبت مرخصی زایمان/بازگشت به کار

FR-SHRIMP-TS-01 — زمان کار

5-21) قراردادهای کار منصفانه و شفاف (معیار 4.9)

الزامات

• ممنوع: کارآموزی صوری/قرارداد صرف نیروی کار/قراردادهای گردشی محروم‌کننده.

• برای همه کارکنان: مجوز کار (ثبت شماره/کپی نزد کارفرما).

• آگاهی/توافق کارگر با شرایط (برای >۵ نفر: قرارداد کتبی الزامی).

• دوره آزمایشی: طبق قانون؛ در نبود قانون ≤۳۰ روز.

• پیمانکار/برون‌سپاری: رعایت قوانین کار/تأمین اجتماعی/ILO.

فرم‌ها

• TMP-SHRIMP-EMP-CTR: قالب قرارداد کار (شامل: تاریخ شروع، اخطار، دوره آزمایشی، مزد، ساعات، OT، H&S، بیمه، انضباط، هزینه‌های اجباری، حقوق‌وتعهدات، امضاها)

• FR-SHRIMP-SUB-01: ارزیابی دقت‌نظر روی پیمانکاران (Due Diligence)

• FR-SHRIMP-WP-01: فهرست مجوزهای کار (شماره/تاریخ/اعتبار)

5-22) سامانه مدیریت روابط کار (معیار 4.10) (برای >۵ کارگر)

الزامات

• جلسات مدیریت–کارکنان حداقل ۲ بار/سال با دستورجلسه/صورتجلسه.

• ۱۰۰٪ موضوعات مطرح‌شده ثبت/پاسخ/پایش.

• برنامه اقدام با زمان‌بندی؛ ۹۰٪ شکایات ≤ ۳ ماه حل شود.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-ER-01: دستورجلسه/صورتجلسه جمعی

• FR-SHRIMP-ER-02: ماتریس موضوعات→اقدامات→موعد→وضعیت

FR-SHRIMP-ER-02 — پیگیری موضوعات

5-23) شرایط زندگی کارکنان ساکن مزرعه (معیار 4.11)

الزامات

• خوابگاه‌ها/سکونتگاه‌ها: تمیز/بهداشتی/ایمن/ضدباران/مناسب سکونت؛ آب آشامیدنی؛ آشپزخانه/آشپزخانه مرکزی؛ امکان حریم خصوصی (پرده/پارتیشن).

• سرویس بهداشتی جداگانه مناسب برای زنان و مردان (جز زوجین متأهل ساکن مشترک).

• مرجع‌های توصیه‌ای: نور کافی و حداقل ۴ مترمربع فضای خصوصی/نفر در اتاق‌های مشترک.

فرم‌ها

• FR-SHRIMP-HOU-01: چک‌لیست خوابگاه و بهداشت

• FR-SHRIMP-HOU-02: لاگ نگهداری/تعمیرات و رسیدگی به موارد

FR-SHRIMP-HOU-01 — چک‌لیست

6) KPIها و پایش – اصل ۴

• کار کودک: % پرونده‌های احراز سن؛ ۰ مورد زیر ۱۸ سال.

• کار اجباری: % خوداظهاری مثبت به نگهداری مدارک نزد خود؛ ۰ مورد توقیف مدارک.

• EEO/ضدتبعیض: تعداد شکایات تبعیض → ۰؛ % آموزش دیده‌ها = ۱۰۰٪.

• H&S: % آموزش = ۱۰۰٪؛ نرخ حادثه (TRIR)، روزهای از دست‌رفته؛ % اقدام اصلاحی تا موعد ≥ ۹۰٪.

• دستمزد: % انطباق با حداقل قانونی = ۱۰۰٪؛ روند ارتقای دستمزد برای دائم‌ها.

• ساعات کار/OT: % انطباق با سقف‌ها؛ % پرداخت OT با +۲۵٪؛ تحقق ۴×۲۴h/ماه.

• قراردادها: % قراردادهای کامل/مجوز کار ثبت‌شده = ۱۰۰٪.

• روابط کار: ۲ جلسه/سال انجام؛ ۹۰٪ حل شکایات ≤ ۳ ماه.

• اسکان: % تطابق چک‌لیست خوابگاه ≥ ۹۵٪.

7) چک‌لیست ممیزی میدانی (یک‌صفحه‌ای)

PSA-FLD-AUD-04 — اصل ۴ (خلاصه کنترل)

• احراز سن ≥۱۸ برای همه کارکنان؟ مدارک نمونه بررسی شد؟ ☐بله ☐خیر

• اصل مدارک هویتی نزد کارکنان؟ ☐بله ☐خیر

• سیاست ضدتبعیض ابلاغ شده و کارگران از آن آگاهند؟ ☐بله ☐خیر

• آموزش H&S ۱۰۰٪؟ نمونه گواهی‌/برگه حضور بررسی شد؟ ☐بله ☐خیر

• ثبت حوادث و CAPA انجام می‌شود؟ نمونه‌ها بررسی شد؟ ☐بله ☐خیر

• پوشش بیمه حادثه (در نبود قانون) وجود دارد؟ ☐بله ☐خیر

• فیش حقوقی شفاف/پرداخت ≥ حداقل قانونی؟ نمونه بررسی شد؟ ☐بله ☐خیر

• اضافه‌کار داوطلبانه، ≤۱۲h/هفته، پرداخت +۲۵٪؟ ☐بله ☐خیر

• مرخصی زایمان طبق الزامات رعایت می‌شود؟ ☐بله ☐خیر

• قراردادهای کاری کامل/دوره آزمایشی ≤۳۰ روز (در نبود قانون)؟ ☐بله ☐خیر

• دسترسی به اتحادیه/نماینده مستقل و عدم تبعیض؟ ☐بله ☐خیر

• جلسات مدیریت–کارکنان (≥۲ بار/سال) با صورتجلسه؟ ☐بله ☐خیر

• خوابگاه: آب شرب، بهداشت، حریم خصوصی، سرویس جدا، ≥۴m²/نفر؟ ☐بله ☐خیر

• مشاهده مورد عدم انطباق: … / اقدام فوری: …

همه فرم‌ها و کدها با بسته‌های قبلی هماهنگ‌اند:

• اصل ۱: FR-SHRIMP-LEGAL-01/02/03

• اصل ۲: ENV/PA/WET/BUF/SAL/WTR …

• اصل ۳: SIA/GRV/HR/CF …

• اصل ۴ (این بسته): LBR/EEO/HS/PAY/FOA/DISC/TS/OT/MAT/EMP/SUB/WP/ER/HOU …