کد سند: PSA-PRO-ORG-01
نسخه: 1
تاریخ اجرا: ۱۶/۱/۱۴۰۴
دامنه کاربرد: محصولات کشاورزی، دامی و فرآوری‌شده با ادعای ارگانیک
واحد اجرایی: ارزیابی و بازرسی ارگانیک – شرکت پایش سلامت آسیا

1. هدف

تعیین الزامات و فرآیند رسمی ارزیابی انطباق محصولات با استانداردهای ارگانیک USDA در سه حوزه‌ی: زراعت، دام و طیور، و فرآوری محصولات برای صدور یا تایید گواهی انطباق ارگانیک.

2. مستندات مرجع

• USDA Organic Standards – National Organic Program (NOP)

• 7 CFR Part 205 – Organic Certification

• National List of Allowed and Prohibited Substances

• الزامات داخلی شرکت پایش سلامت آسیا

3. تعاریف

• محصول ارگانیک: محصولی که با روش‌های تاییدشده و بدون مواد ممنوعه طی یک دوره حداقل ۳ سال تولید شده است.

• NOP: برنامه ملی ارگانیک (National Organic Program) وابسته به USDA.

• DMI: دریافت ماده خشک دام از چراگاه.

4. الزامات عمومی ارزیابی ارگانیک

4.1 زراعت:

• ارزیابی سابقه زمین (حداقل سه سال بدون مصرف مواد ممنوعه).

• بررسی تناوب کشت، استفاده از کود سبز، کمپوست، و مواد مجاز.

• بازبینی استفاده از بذرهای ارگانیک یا استثناهای مجاز (در صورت نبود تجاری).

• بررسی مدیریت آفات، علف‌های هرز و بیماری‌ها با روش‌های مکانیکی، فیزیکی، بیولوژیکی یا در صورت لزوم مواد مجاز در لیست ملی.

4.2 دام و طیور:

• تطابق دام با مدیریت ارگانیک از یک‌سوم پایانی بارداری یا روز دوم زندگی برای طیور.

• بررسی وضعیت چرا و تغذیه: حداقل 120 روز چرا و حداقل 30٪ DMI از چراگاه.

• ارزیابی تغذیه: 100٪ خوراک ارگانیک + مکمل‌های مجاز.

• بررسی درمان دام، منع استفاده از داروهای غیرمجاز.

• ارزیابی شرایط زیستی، تهویه، فضای باز دائمی و مستندسازی موارد استثنا.

4.3 فرآوری و بسته‌بندی:

• بررسی ترکیب محصولات چندجزئی:

  • حداقل 95٪ مواد ارگانیک برای برچسب “ارگانیک”

  • حداقل 70٪ برای “ساخته‌شده با مواد ارگانیک”

• بررسی جلوگیری از اختلاط با مواد غیرارگانیک (commingling)

• محافظت در برابر تماس با مواد ممنوعه

5. فرآیند ارزیابی و ممیزی

1. دریافت درخواست و مستندات پشتیبان (گواهی‌ها، سوابق کاشت/تغذیه/فرمولاسیون)

2. بازرسی میدانی شامل:

   • نمونه‌برداری خاک، بذر، خوراک، فرآورده‌ها

   • مشاهده عینی روش‌ها

   • مصاحبه با پرسنل کشاورز/دامدار/فرآوری‌کننده

3. تکمیل چک‌لیست ممیزی ارگانیک (پیوست 1)

4. تحلیل آزمایشگاهی در صورت لزوم (باقیمانده سموم، GMO، فلزات سنگین)

5. تهیه گزارش عدم انطباق در صورت وجود

6. ارائه گزارش نهایی و تصمیم‌گیری صدور گواهی انطباق

6. سوابق و کنترل مستندات

تمام سوابق ممیزی، مستندات ارسالی، گزارش‌ها و نتایج آزمایش‌ها باید حداقل به مدت ۵ سال نگهداری شوند.

📎 پیوست‌ ۱

الف) زراعت ارگانیک

ب) دام و طیور ارگانیک

ج) فرآوری و بسته‌بندی محصولات ارگانیک

پیوست ۲ فرم ثبت مواد ممنوعه یا استثناهای مجاز

یادآوری: مواد شیمیایی، دارویی، آنتی‌بیوتیک‌ها یا مواد مصنوعی فقط در شرایط خاص و با مستندات دقیق و تصویب شده قابل استفاده می‌باشند.

📎 پیوست 3 – فرم ردیابی محصول ارگانیک

این فرم برای شفافیت در زنجیره تأمین ارگانیک تهیه شده است و باید همراه محصول ثبت و بایگانی شود.