نیازهای تغذیه‌ای میگو (به طور خلاصه از منابع NRC/FAO)

پروتئین خام: 32–40% جیره (بسته به گونه و مرحله رشد)
لیپیدها: 6–8% (شامل اسیدهای چرب ضروری EPA, DHA)
کربوهیدرات: حدود 20–25% (هضم کمتر از ماهیان)
انرژی قابل متابولیسم: حدود 3,000–3,200 kcal/kg
کلسیم/فسفر: نسبت 1.2–1.4:1
ویتامین‌ها:
- ویتامین C (پایدارشده): 100–200 mg/kg خوراک
- ویتامین E: 50–100 mg/kg
- ویتامین A: 6,000–8,000 IU/kg

مواد معدنی ریز: Zn, Mn, Se, Cu به مقادیر کم ولی حیاتی

منابع اصلی

«Nutrient Requirements of Fish and Shrimp» توسط NRC (۲۰۱۱) — گزارش مفصلی در مورد پروتئین، لیپید، ویتامین‌ها و مواد معدنی برای میگوها. nap.nationalacademies.org+1
روایت FAO در مورد میگو سفید هند (Indian white prawn, Penaeus indicus) — پروتئین‌های توصیه شده، چربی، نیاز به اسید چرب ضروری. FAOHome
مقررات خوراک میگو در ویتنام برای whiteleg shrimp (Litopenaeus vannamei): starter / grower / finisher با درصد پروتئین متفاوت. FAOHome

جدول مقادیر کلیدی تغذیه‌ای برای میگوها

مرحله رشد میگو	پروتئین خام توصیه‌شده (% در جیره خشک)	چربی توصیه‌شده (%)	نظرات ویژه/نیازهای اسیدهای چرب
لاروا / پس‌لاروا (Post-larvae)	≈ 40-45% FAOHome+3FAOHome+3nap.nationalacademies.org+3	≈ 6-8% FAOHome+1	نیاز به اسیدهای چرب ضروری مثل EPA/DHA؛ کیفیت پروتئین و متیونین / لایسین بسیار مهم است.
جوان (Juvenile)	≈ 35-40% FAOHome+2FAOHome+2	≈ 5-7% FAOHome+1	بهینه کردن نسبت پروتئین به انرژی (protein:energy) برای رشد یکنواخت و پیشگیری ضریب تبدیل خوراک بدتر.
رشد متوسط (Mid-grower)	≈ 34-36% FAOHome+2FAOHome+2	≈ 5-6% FAOHome+1	وقتی وزن بزرگتر می‌شود، توانایی تحمل پروتئین کمی کمتر ولی کیفیت پروتئینی همچنان حیاتی؛ هزینه اهمیت پیدا می‌کند.
فینیشِر / بزرگسال / کشتاری	≈ 32-36% FAOHome+2FAOHome+2	≈ 4-6% FAOHome+1	برای حداکثر رشد اقتصادی: کاهش جزئی پروتئین در فاز پایانی ممکن است هزینه را کاهش دهد بدون کاهش زیاد عملکرد اگر کیفیت پروتئین و آمینواسیدها حفظ شود.

نکات FAO برای پروتئین و آمینواسیدها

برای Penaeus indicus پروتئین بین ۳۰ تا ۴۳% بسته به سن و شرایط culture. FAOHome
برای giant tiger prawn (Penaeus monodon) پروتئین معمول خوراک‌ها بیشتر از ۳۵٪ است؛ برای post-larvae و juveniles مقدار زیادتری لازم است. FAOHome
آمینواسیدهای محدود (first limiting): متیونین, لایسین, آرژنین اغلب مهم‌ترین‌ها هستند. FAOHome+1

استانداردهای بازار (ویتنام برای whiteleg shrimp)

از گزارش FAO درباره خوراک ویتنام:

Starter: پروتئین خام ۴۰-۴۲٪ FAOHome
Grower: ~ ۳۸-۴۰٪ FAOHome
Finisher: ~ ۳۶-۳۸٪ FAOHome

📊 جدول نیازهای تغذیه‌ای میگو (به ماده خشک)

مرحله رشد	پروتئین خام (%)	چربی (%)	کربوهیدرات (%)	انرژی متابولیسمی (kcal/kg)	نیاز کلیدی اسیدآمینه‌ها	مواد معدنی/ویتامین‌ها
پس‌لاروی (PL)	40–45	6–8	15–20	~3100–3200	متیونین ≥ 0.8%، لیزین ≥ 2.0%	Ca:P ≈ 1.2:1، ویتامین C 200 mg/kg
جوان (Juvenile)	35–40	5–7	20–25	~3000–3150	لیزین ≥ 1.8%، آرژنین ≥ 1.5%	Zn، Mn، Cu، Se ضروری
رشد میانی (Grower)	34–36	5–6	25–28	~2950–3100	متیونین ≥ 0.7%	ویتامین E 60–80 mg/kg
فینیشِر (Pre-harvest)	32–36	4–6	25–30	~2900–3050	تعادل آمینواسیدها حیاتی است	ویتامین A 6000 IU/kg، D3 1000 IU/kg

🦐 نکات کلیدی

پروتئین بالاترین هزینه جیره است؛ با افزایش وزن میگو، نیاز درصدی پروتئین کاهش می‌یابد.
چربی باید شامل اسیدهای چرب ضروری (EPA, DHA) باشد؛ روغن ماهی یا جلبک دریایی بهترین منابع هستند.
کربوهیدرات نقش اقتصادی دارد اما میگو توان هضم زیادی ندارد (حدود 25% قابل استفاده است).
مواد معدنی کمیاب (Zn, Cu, Mn, Se) برای سخت‌پوسته شدن و ایمنی ضروری‌اند.
ویتامین C پایدارشده (ascorbyl-2-phosphate) حیاتی است؛ کمبودش منجر به مرگ‌ومیر و مشکلات پوسته‌گیری می‌شود.
متیونین و لیزین دو آمینواسید محدودکننده اصلی‌اند؛ جیره باید غنی‌سازی شود.

. نیازهای تغذیه‌ای میگوهای خلیج فارس و عمان

پروتئین خام: 38–42% برای مراحل رشد (Juvenile–Grower)
چربی: 6–8% (منابع EPA و DHA ضروری‌اند؛ در محیط شورتر نیاز به LC-PUFA بالاتر است)
کربوهیدرات: 18–25% (برای صرفه‌جویی در پروتئین و بهبود پایداری پلت)
انرژی متابولیسمی: 2900–3100 kcal/kg
اسیدهای آمینه ضروری:
- لیزین: 1.8–2.0% جیره
- متیونین + سیستین: 0.8–0.9%
- آرژنین: 1.9–2.2%
- تورین: 0.1–0.2% (خیلی مهم در فرمول‌های کم‌ماهی)
ویتامین‌ها:
- C پایدار: 500–700 mg/kg
- E: 80–100 mg/kg
- B-complex کافی (برای استرس حرارتی)
معدنی‌ها: Se: 0.3–0.5 mg/kg | Zn: 80–100 mg/kg | Cu: 8–12 mg/kg

2. فرمول پیشنهادی خوراک رشد (Grower Feed) برای P. semisulcatus و P. indicus

ترکیب درصدی:

پودر ماهی باکیفیت (60–65% CP): 18%
کنجاله سویا (48% CP): 30%
گلوتن ذرت 60%: 6%
آرد گندم (بایندر و انرژی): 22%
سبوس برنج پایدار: 8%
کنجاله کلزا کم‌گلوکوزینولات: 5%
روغن ماهی: 2.0%
روغن کلزا/سویا: 1.0%
لسیتین سویا: 1.0%
مونوکلسیم فسفات: 1.4%
بتائین (جاذب خوراک): 0.25%
تورین: 0.15%
DL-متیونین: 0.28%
L-لایزین: 0.12%
پرمیکس ویت/مین آبزیان: 2.0%
ویتامین C پایدار: 0.06%
آنتی‌اکسیدانت: 0.05%
بایندر (CMC/آلجینات): 0.3%

آنالیز برآوردی:
پروتئین 39% | چربی 6.5% | NFE ~22% | Ca ~0.9% | P قابل جذب 0.7% | Lys 1.9% | Met+Cys ~0.85%

3. ملاحظات بومی برای خلیج فارس و عمان

شوری بالا (35–45 ppt): نیاز به انرژی و اسیدهای چرب غیراشباع بلندزنجیر بیشتر است. استفاده از روغن ماهی و منابع EPA/DHA ضروری است.
دما بالا (تا 32–34°C): باید آنتی‌اکسیدانت قوی‌تر (BHT یا عصاره رزماری) و ویتامین C/E بیشتر مصرف شود.
پایداری پلت در آب: با توجه به دمای بالای آب و سختی بیشتر، استفاده از بایندر 0.25–0.35% توصیه می‌شود.
تراکم پایین‌تر از وانامی: میگوهای بومی تراکم‌پذیری کمتری دارند؛ بنابراین کیفیت خوراک و قابلیت هضم مهم‌تر از ارزان‌سازی است.
بازار صادراتی: مصرف‌کنندگان اروپایی و آسیایی به “میگوی خلیج فارس” به دلیل کیفیت گوشت ارزش بیشتری می‌دهند؛ بنابراین استفاده از پروتئین حیوانی (ماهی/ماکیان) برای بهبود طعم گوشت توصیه می‌شود.

4. مقایسه با وانامی

وانامی به جیره‌های پروتئین پایین‌تر (32–35%) و تراکم بالاتر سازگار است.
P. semisulcatus و P. indicus همچنان به پروتئین بالاتر (38–40%) نیاز دارند، ولی FCR پایین‌تر (1.4–1.6) در سیستم‌های نیمه‌متراکم ثبت شده است.

مقاومت به بیماری‌ها در میگوهای بومی بالاتر است، اما سرعت رشد کندتر از وانامی است. «پکیج کامل خوراک» برای میگوهای بومی خلیج فارس و دریای عمان—عمدتاً میگوی سبز (Penaeus semisulcatus) و میگوی هندی سفید (P. indicus)—در سه فاز استارتر، گروئر، فینشر

فازهای رشد، اهداف تغذیه‌ای و اندازه پلت

استارتر (PL15 تا 1–2 گرم)
پروتئین 42–45% | چربی 7–8% | کربوهیدرات 18–22% | انرژی 3000–3100 kcal/kg
پلت/میکروپلت 0.6–1.2 میلی‌متر (یا کرامبل ریز)، پایداری در آب ≥ 2.5 ساعت
گروئر (2 تا 10–12 گرم)
پروتئین 38–40% | چربی 6–7% | کربوهیدرات 20–24% | انرژی 2950–3050 kcal/kg
پلت 1.4–1.8 میلی‌متر، پایداری ≥ 3 ساعت
فینشر (10–20+ گرم تا برداشت)
پروتئین 35–38% | چربی 6–7% | کربوهیدرات 22–26% | انرژی 2950–3050 kcal/kg
پلت 2.0–2.2 میلی‌متر، پایداری ≥ 3.5 ساعت

اسیدهای آمینه کلیدی (روی جیره کامل):
Lys 1.7–2.0% | Met+Cys 0.8–0.9% | Arg 1.9–2.2% | Thr 1.1–1.2% | Trp 0.25–0.3% | Taurine 0.1–0.2%

فرمول‌های پیشنهادی (٪ وزنی)

A) استارتر پرمیوم (عملکرد بالا)

پودر ماهی 60–65% پروتئین: 22
کنجاله سویا 48%: 26
گلوتن ذرت 60%: 6
آرد گندم (بایندر/انرژی): 18
آرد کریل یا پودر اسکویید (جاذب): 2
سبوس برنج پایدار: 6
کنجاله کلزا کم‌گلوکوزینولات: 4
روغن ماهی: 2.2
روغن کلزا/سویا: 0.8
لسیتین سویا: 1.2
مونوکلسیم‌فسفات: 1.5
بتائین: 0.25
تورین: 0.15
DL-متیونین: 0.30
L-لایزین: 0.18
پری‌میکس ویت/مین: 2.2
Vit C پایدار: 0.06
آنتی‌اکسیدانت: 0.05
بایندر (CMC/آلجینات/زوئلان): 0.4

آنالیز: CP≈43.5% | Fat≈7.5% | Lys≈2.0% | Met+Cys≈0.88% | P قابل جذب≈0.75%

B) گروئر متعادل (نیمه‌صنعتی رایج)

پودر ماهی 60–65%: 18
کنجاله سویا 48%: 30
گلوتن ذرت 60%: 6
آرد گندم: 22
سبوس برنج پایدار: 8
کنجاله کلزا: 5
روغن ماهی: 2.0
روغن کلزا/سویا: 1.0
لسیتین: 1.0
مونوکلسیم‌فسفات: 1.4
بتائین: 0.25
تورین: 0.15
DL-متیونین: 0.28
L-لایزین: 0.12
پری‌میکس ویت/مین: 2.0
Vit C پایدار: 0.06
آنتی‌اکسیدانت: 0.05
بایندر: 0.3

آنالیز: CP≈39% | Fat≈6.5% | NFE≈22–23% | Lys≈1.9% | Met+Cys≈0.85%

C) فینشر اقتصادی (کیفیت گوشت عالی/هزینه کنترل‌شده)

پودر ماهی 60–65%: 12
آرد پر/پخته طیور هیدرولیزه (در صورت مجاز بودن مقرراتی): 6
کنجاله سویا 48%: 28
گلوتن ذرت 60%: 5
آرد گندم: 25
سبوس برنج پایدار: 10
کنجاله آفتابگردان کم‌پوسته: 4
روغن ماهی: 1.8
روغن کلزا/سویا: 1.2
لسیتین: 0.8
مونوکلسیم‌فسفات: 1.2
بتائین: 0.20
تورین: 0.10
DL-متیونین: 0.22
L-لایزین: 0.10
پری‌میکس ویت/مین: 2.0
Vit C پایدار: 0.05
آنتی‌اکسیدانت: 0.05
بایندر: 0.3

آنالیز: CP≈36–37% | Fat≈6.2–6.5% | Lys≈1.7–1.8% | Met+Cys≈0.80–0.82%

نکته: اگر استفاده از «آرد پر» یا «پروتئین حیوانی غیرماهی» از نظر مشتری/مقررات محدود است، 6% را با 3% پودر ماهی + 3% سویا جایگزین کنید و تورین را به 0.15% بالا ببرید.

جداول راهنمای تغذیه و برنامه‌دهی

نرخ خوراک‌دهی (٪ وزن زی توده/روز) بر حسب دما

وزن میانگین (گرم)	26–27°C	28–30°C	31–33°C
0.5–1	8.0	9.0	9.5
1–3	6.0	7.0	7.5
3–6	4.5	5.5	6.0
6–10	3.5	4.5	5.0
10–15	2.8	3.5	4.0
15–25	2.2	2.8	3.2

نوبت‌دهی: استارتر 6–8 نوبت/روز؛ گروئر 4–6؛ فینشر 3–4.
تنظیم شوری بالا (≥40‰): 5–10% افزایش انرژی (نه لزوماً پروتئین) یا 0.2–0.3 درصد واحد افزایش چربی/روغن و تقویت EPA/DHA.
دوره پوست‌اندازی (molt): 12–24 ساعت قبل و بعد، 15–25% کاهش جیره + تمرکز بر پایداری پلت و محرک‌های اشتها (بتائین/آرد اسکویید).

اهداف عملکردی واقع‌بینانه (نیمه‌متراکم):

رشد ویژه (SGR): 1.6–2.0%/روز (به دما و تراکم وابسته)
FCR: استارتر 1.0–1.2 | گروئر 1.3–1.6 | فینشر 1.4–1.7
بقا: 70–85% (سیستم و مدیریت خیلی اثرگذار است)

افزودنی‌های کاربردی (اختیاری ولی مفید)

پروبیوتیک آبزیان (Bacillus spp.): 0.5–1×10^9 CFU/kg خوراک → هضم بهتر و کاهش آمونیاک.
پری‌بیوتیک (MOS/β-گلوکان): 0.1–0.2% → تقویت ایمنی، مخصوصاً تابستان.
جاذب‌های اشتها: بتائین 0.2–0.3% + آرد اسکویید/کریل 1–2% در استارتر.
بایندر مایکوتوکسین: 0.1–0.2% در صورت ریسک قارچی شدن مواد.
مواد معدنی اُسمورگولاتور: Mg, K در پری‌میکس لحاظ شوند؛ در شوری بالا سودمندند.

نکات فرایندی ساخت خوراک

آسیاب/گرانولومتری: 250–400 میکرون برای استارتر؛ 400–600 میکرون برای گروئر/فینشر.
شرایط پلت/اکسترودر: رطوبت خمیر 20–24%؛ دمای کاندیشنر 80–90°C؛ زمان ماند 30–60 ثانیه.
خشک‌کن: تا رطوبت نهایی 9–10%؛ سپس روغن‌پاشی (vacuum/coater) و سردکردن تا دمای محیط.
بایندر آبی: 0.25–0.40% (CMC/زوئلان/آلجینات) برای پایداری در آب گرم.
الک و دانه‌بندی: یکنواختی اندازه پلت برای کاهش پرت و بهبود FCR.
نرخ ته‌نشینی: پلت باید به‌آرامی غرق شود (slow-sinking) تا فرصت برداشت کامل بدهد.

تنظیمات بومی خلیج فارس و عمان

گرما و تابش بالا: Vit C/E را در سقف بازه نگه دارید؛ آنتی‌اکسیدانت را حذف نکنید.
شوری متغیر (تابستان/زمستان): در شوری‌های خیلی بالا، LC-PUFA (روغن ماهی) را کم نکنید؛ تورین و بتائین حفظ شوند.

کیفیت گوشت/طعم بازار صادراتی: نگه‌داشت حداقل 12–15% پروتئین حیوانی (ماهی/کریل/اسکویید) در فینشر برای طعم بهتر توصیه می‌شود.فرمول کاملاً گیاهی (Plant-Based Diet) برای میگوهای بومی خلیج فارس و دریای عمان (مثل P. semisulcatus و P. indicus) که هیچ‌گونه پروتئین حیوانی (پودر ماهی، کریل، پر، خون و …) در آن نیست. این نوع جیره برای مشتریانی که محدودیت‌های شرعی، زیست‌محیطی یا بازار صادراتی دارند (مثلاً اتحادیه اروپا یا برچسب “vegan aquaculture”

اهداف تغذیه‌ای

پروتئین خام: 38–40% (استارتر) → 35–37% (فینشر)
چربی: 6–7% (ترکیب گیاهی + روغن جلبک)
انرژی متابولیسمی: 2900–3050 kcal/kg
اسیدهای آمینه:
- Lys ~1.9–2.0%
- Met+Cys ~0.85–0.9% (با DL-Met و تورین جبران می‌شود)
- Arg ≥ 2.0%
- Thr ≥ 1.1%
مکمل‌های ویژه: تورین + بتائین برای اشتها و رشد

📊 فرمول پیشنهادی خوراک گیاهی (Grower)

ماده اولیه	درصد وزنی
کنجاله سویا 48%	30%
گلوتن ذرت 60%	10%
پروتئین نخود (70%) یا ایزوله سویا	8%
آرد گندم (بایندر + انرژی)	20%
سبوس برنج پایدار	10%
کنجاله کلزا کم‌گلوکوزینولات	8%
کنجاله آفتابگردان کم‌پوسته	6%
روغن کلزا	2%
روغن سویا	1%
روغن جلبک دریایی (EPA/DHA)	1.5%
لسیتین سویا	1%
مونوکلسیم فسفات	1.2%
DL-متیونین	0.35%
L-لایزین	0.20%
تورین (گیاهی/سنتتیک)	0.20%
بتائین	0.25%
پری‌میکس ویت/مین کامل	2.0%
Vit C پایدار	0.06%
آنتی‌اکسیدانت طبیعی (رزماری/توکوفرول)	0.05%
بایندر (CMC یا آلجینات)	0.3%

آنالیز برآوردی:

CP ≈ 38–39%
Fat ≈ 6.2%
NFE ≈ 23%
Lys ≈ 1.95%
Met+Cys ≈ 0.88%
EPA+DHA ≈ 0.5–0.6% (از جلبک)

🧩 ملاحظات ویژه

پودر ماهی حذف شده → برای جبران، از پروتئین‌های گیاهی غنی‌شده (سویا ایزوله، نخود پروتئینی) و مکمل تورین + بتائین استفاده می‌کنیم.
EPA/DHA از روغن جلبک تأمین می‌شود (زیرا میگوها بدون این اسیدهای چرب دچار مشکلات پوسته‌گیری و ایمنی می‌شوند).
پایداری پلت باید افزایش یابد (به دلیل وجود الیاف سبوس/آفتابگردان) → بایندر CMC/آلجینات ضروری است.
طعم‌پذیری خوراک در نبود منابع حیوانی پایین‌تر است؛ اضافه کردن بتائین، تورین و اسانس جلبک دریایی می‌تواند جذابیت خوراک را برای میگو بالا ببرد.

FCR در جیره‌های کاملاً گیاهی معمولاً کمی بالاتر (1.6–1.8) از جیره‌های ترکیبی است، اما برای بازار صادراتی با ارزش افزوده بالاتر قابل قبول است.

📊 جیره کاملاً گیاهی میگو (سه فاز)

1️⃣ استارتر (Post-Larvae تا 1 گرم وزن)

پروتئین خام: 42–44%
چربی: 7–8%
انرژی متابولیسمی: ~3100 kcal/kg
مواد اصلی:
- ایزوله پروتئین سویا + پروتئین نخود: 35%
- گلوتن ذرت 60%: 12%
- آرد گندم (چسبندگی + انرژی): 20%
- روغن جلبک + روغن کلزا: 3%
- کنجاله کلزا/آفتابگردان: 10%
- ویت/مین کامل + Vit C پایدار: 2.5%
ویژه: تورین 0.25% + بتائین 0.25% برای اشتها و ایمنی.

2️⃣ گروئر (1 تا 10 گرم وزن)

پروتئین خام: 38–40%
چربی: 6–7%
انرژی متابولیسمی: ~3000 kcal/kg
مواد اصلی:
- کنجاله سویا 48%: 30%
- گلوتن ذرت 60%: 10%
- پروتئین نخود یا ایزوله سویا: 8%
- آرد گندم: 20%
- سبوس برنج: 10%
- کنجاله کلزا: 8%
- روغن گیاهی + روغن جلبک: 3.5%
- پری‌میکس کامل: 2%
ویژه: متیونین 0.35% + لیزین 0.20% + تورین 0.20%.

3️⃣ فینشر (10 گرم تا برداشت)

پروتئین خام: 34–36%
چربی: 5–6%
انرژی متابولیسمی: ~2950 kcal/kg
مواد اصلی:
- کنجاله سویا 48%: 25%
- گلوتن ذرت: 10%
- آرد گندم: 25%
- سبوس برنج: 12%
- کنجاله آفتابگردان: 10%
- کنجاله کلزا: 6%
- روغن گیاهی + جلبک: 3%
- پری‌میکس کامل + Vit C/E بالا: 3%
ویژه: بتائین 0.2% + تورین 0.2% + آنتی‌اکسیدانت گیاهی (رزماری/توکوفرول).

🧩 نکات کلیدی

EPA/DHA فقط از جلبک دریایی تأمین می‌شود.
بایندر (CMC یا آلجینات) برای پایداری پلت لازم است.
طعم‌پذیری خوراک گیاهی پایین‌تر است → بتائین + تورین + اسانس جلبک دریایی باعث افزایش اشتها می‌شوند.
FCR معمولاً 1.6–1.8 خواهد بود (در مقایسه با جیره‌های حاوی پودر ماهی که حدود 1.3–1.5 هستند).

مزیت: مناسب صادرات به بازارهای اروپایی و آسیای شرقی با برچسب “Fishmeal-Free / Sustainable Shrimp”.

مشخصات تغذیه‌ای NRC-Style — جیرهٔ کاملاً گیاهی میگو

1) فاز استارتر (PL تا ≈1 گرم)

مؤلفه	حداقل/هدف	واحد
انرژی قابل‌متابولیسم (ME)	3100	kcal/kg
پروتئین خام	43	%
چربی خام	7.5	%
فیبر خام (حداکثر)	4	%
خاکستر کل (حداکثر)	12	%
اسیدهای آمینه ضروری (حداقل)
لیزین	2.2	%
متیونین	0.9	%
متیونین+سیستین	1.8	%
ترئونین	1.4	%
تریپتوفان	0.35	%
آرژنین	2.4	%
ایزولوسین	1.4	%
لوسین	2.6	%
هیستیدین	0.7	%
والین	1.7	%
فنیل‌آلانین+تیروزین	2.6	%
اسیدهای چرب کلیدی
مجموع EPA+DHA (از جلبک)	0.6	%
لینولئیک (18:2n-6)	1.0	%
آلفالینولنیک (18:3n-3)	0.5	%
مواد معدنی ماکرو
فسفر کل	0.9	%
فسفر قابل‌دسترس	0.6	%
کلسیم*	0.6	%
منیزیم	0.08	%
پتاسیم	0.9	%
سدیم	0.7	%
کلرید	1.2	%
ریز‌مغذی‌ها (حداقل، بر kg خوراک)
آهن	100	mg
روی	80	mg
منگنز	30	mg
مس (کل)	10	mg
سلنیوم	0.4	mg
یُد	3	mg
ویتامین‌ها (حداقل، بر kg)
ویت. A (IU)	10,000	IU
ویت. D₃ (IU)	2,000	IU
ویت. E (آلفاتوکوفرول)	150	mg
ویت. K₃	5	mg
تیامین (B₁)	10	mg
ریبوفلاوین (B₂)	10	mg
نیاسین	50	mg
پیریدوکسین (B₆)	10	mg
ب₁₂	0.05	mg
اسیدفولیک	3	mg
بیوتین	0.3	mg
اسید پانتوتنیک	25	mg
کولین کلراید	1500	mg
اینوزیتول	300	mg
ویت. C پایدار	150	mg
کارکردی/افزودنی‌ها
تورین	0.25	%
بتائین	0.25	%
بایندر (CMC/آلجینات)	0.5–1.0	%
آنتی‌اکسیدانت طبیعی	100–150	mg

* کلسیمِ دریافتی عمدتاً از آب شور تأمین می‌شود؛ سطوح جدول برای فرمولاسیون گیاهی و پلت‌سازی است.

2) فاز گروئر (≈1 تا ≈10 گرم)

مؤلفه	حداقل/هدف	واحد
ME	3000	kcal/kg
پروتئین خام	39	%
چربی خام	6.5	%
فیبر خام (حداکثر)	5	%
خاکستر کل (حداکثر)	12	%
AA ضروری (حداقل)
لیزین	1.9	%
متیونین	0.75	%
متیونین+سیستین	1.6	%
ترئونین	1.2	%
تریپتوفان	0.30	%
آرژنین	2.1	%
ایزولوسین	1.2	%
لوسین	2.3	%
هیستیدین	0.6	%
والین	1.5	%
فنیل‌آلانین+تیروزین	2.3	%
اسیدهای چرب
EPA+DHA	0.45	%
18:2n-6	0.9	%
18:3n-3	0.4	%
ماکرومینرال
P کل / قابل‌دسترس	0.8 / 0.5	%
Ca	0.5	%
Mg / K / Na / Cl	0.07 / 0.8 / 0.6 / 1.0	%
ریز‌مغذی (حداقل/kg)
Fe / Zn / Mn / Cu	90 / 70 / 25 / 8	mg
Se / I	0.35 / 2.5	mg
ویتامین‌ها (حداقل/kg)
A / D₃ (IU)	8,000 / 1,800	IU
E / K₃	120 / 4	mg
B₁ / B₂ / B₆ / B₁₂	8 / 8 / 8 / 0.04	mg
نیاسین / پانتوتنات	45 / 22	mg
اسیدفولیک / بیوتین	2.5 / 0.25	mg
کولین / اینوزیتول	1200 / 250	mg
ویت. C پایدار	120	mg
کارکردی
تورین / بتائین	0.20 / 0.20	%
بایندر	0.4–0.8	%

3) فاز فینشر (≈10 گرم تا برداشت)

مؤلفه	حداقل/هدف	واحد
ME	2950	kcal/kg
پروتئین خام	35	%
چربی خام	5.5	%
فیبر خام (حداکثر)	6	%
خاکستر کل (حداکثر)	12	%
AA ضروری (حداقل)
لیزین	1.6	%
متیونین	0.65	%
متیونین+سیستین	1.4	%
ترئونین	1.0	%
تریپتوفان	0.25	%
آرژنین	1.8	%
ایزولوسین	1.0	%
لوسین	2.0	%
هیستیدین	0.5	%
والین	1.3	%
فنیل‌آلانین+تیروزین	2.0	%
اسیدهای چرب
EPA+DHA	0.35	%
18:2n-6	0.8	%
18:3n-3	0.35	%
ماکرومینرال
P کل / قابل‌دسترس	0.7 / 0.45	%
Ca	0.45	%
Mg / K / Na / Cl	0.06 / 0.7 / 0.5 / 0.9	%
ریز‌مغذی (حداقل/kg)
Fe / Zn / Mn / Cu	80 / 60 / 20 / 6	mg
Se / I	0.3 / 2.0	mg
ویتامین‌ها (حداقل/kg)
A / D₃ (IU)	6,000 / 1,500	IU
E / K₃	100 / 3	mg
B₁ / B₂ / B₆ / B₁₂	6 / 6 / 6 / 0.03	mg
نیاسین / پانتوتنات	35 / 18	mg
اسیدفولیک / بیوتین	2.0 / 0.2	mg
کولین / اینوزیتول	1000 / 200	mg
ویت. C پایدار	100	mg
کارکردی
تورین / بتائین	0.20 / 0.20	%
آنتی‌اکسیدانت طبیعی	80–120	mg
بایندر	0.3–0.6	%

یادداشت‌های فرمولاسیون (برای جیرهٔ ۱۰۰٪ گیاهی)

منبع EPA/DHA: پودر/روغن جلبک دریایی (DHA-rich)؛ برای رسیدن به درصدهای جدول، معمولاً 0.8–1.2% روغن جلبک کافی است (بسته به غنا).
تعادل اسیدهای آمینه: با ایزولهٔ سویا/نخود + گلوتن ذرت و متیونین و لیزین سنتتیک گرید خوراک تنظیم شود.
فسفر قابل‌دسترس: استفاده از فیتاز (500–1000 FTU/kg) توصیه می‌شود تا AP بالا برود و دفع P کاهش یابد.
الکترولیت‌ها: در آب‌های با شوری پایین یا پرورش مخلوط (brackish)، K و Mg جیره‌ای را به حد بالای بازه نزدیک کنید.
پایداری پلت: CMC/آلجینات یا گوار + بخاردهی مناسب؛ هدف پایداری 2 ساعت و تلفات مواد مغذی حداقل.
طعم‌پذیری: بتائین، تورین و عصاره/پودر جلبک قهوه‌ای به بهبود اشتها در جیره‌های بدون پودر ماهی کمک می‌کند.
FCR هدف: استارتر 1.4–1.6، گروئر 1.5–1.7، فینشر 1.6–1.8 (کیفیت آب و مدیریت تعیین‌کننده‌اند).
«تراز اسیدهای آمینه قابل‌هضم» و یک «الگوی پیش‌فرمول (Inclusion Matrix)» کامل و قابل ویرایش برای خوراک کاملاً گیاهی میگوی خلیج فارس/دریای عمان (سه فاز: استارتر، گروئر، فینیشِر) دارد:
- شیت Digestible_AA_Targets: اهداف اسیدهای آمینه به‌صورت درصد در جیره (as-fed) + نسبت هر AA به لیزین (=100) برای هر فاز.
- شیت Specs_AllPhases: مشخصات تغذیه‌ای کلیدی (انرژی، پروتئین، چربی، مواد معدنی، ویتامین‌ها، EPA+DHA، …) برای هر فاز.
- شیت Inclusion_Matrix_Template: لیست مواد اولیه گیاهی/غیرحیوانی با ستون‌های Min/Max/Cost/Expected Inclusion و یک ستون «Typical_Bounds_or_Notes» برای حدود پیشنهادی. آماده‌ی کار با حل‌گر (Linear Programming) است.
- شیت ADC_Placeholders: جای‌نگهدار ضرایب هضم ظاهری (ADC) برای چند ماده‌ی اصلی (مقادیر نمونه/تیپیک؛ لطفاً با داده‌های آزمایشگاهی/منابع داخلی خودتان جایگزین کنید).
- شیت Constraints_for_Solver: کمینه/بیشینه‌ها و اهداف هر فاز برای استفاده مستقیم در حل‌گر فرمولاسیون.

Phase	Amino Acid	Target_%Diet	Ratio_vs_Lys(=100)
Starter	Lysine	2.2	100
Starter	Methionine	0.9	40.9
Starter	Methionine+Cystine	1.8	81.8
Starter	Threonine	1.4	63.6
Starter	Tryptophan	0.35	15.9
Starter	Arginine	2.4	109.1
Starter	Isoleucine	1.4	63.6
Starter	Leucine	2.6	118.2
Starter	Histidine	0.7	31.8
Starter	Valine	1.7	77.3
Starter	Phenylalanine+Tyrosine	2.6	118.2
Grower	Lysine	1.9	100
Grower	Methionine	0.75	39.5
Grower	Methionine+Cystine	1.6	84.2
Grower	Threonine	1.2	63.2
Grower	Tryptophan	0.3	15.8
Grower	Arginine	2.1	110.5
Grower	Isoleucine	1.2	63.2
Grower	Leucine	2.3	121.1
Grower	Histidine	0.6	31.6
Grower	Valine	1.5	78.9
Grower	Phenylalanine+Tyrosine	2.3	121.1
Finisher	Lysine	1.6	100
Finisher	Methionine	0.65	40.6
Finisher	Methionine+Cystine	1.4	87.5
Finisher	Threonine	1	62.5
Finisher	Tryptophan	0.25	15.6
Finisher	Arginine	1.8	112.5
Finisher	Isoleucine	1	62.5
Finisher	Leucine	2	125
Finisher	Histidine	0.5	31.2
Finisher	Valine	1.3	81.2
Finisher	Phenylalanine+Tyrosine	2	125