کد سند: PSA/GR-01
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: [تاریخ درج شود]
صفحه: 1 از [تعداد صفحات]
تهیه‌کننده: واحد ارزیابی انطباق
تاییدکننده: نماینده مدیریت

1. هدف

تعیین الزامات و رویه‌های ارزیابی، نمونه‌برداری، درجه‌بندی و تأیید کیفی غلات مطابق با استاندارد رسمی USDA (U.S. Standards for Grain) جهت استفاده در ارزیابی‌های رسمی و صدور گواهی توسط شرکت پایش سلامت آسیا.

2. دامنه کاربرد

این روش اجرایی برای کلیه فعالیت‌های مرتبط با ارزیابی و درجه‌بندی غلات شامل گندم، جو، ذرت، سورگوم، سویا، آفتابگردان، چاودار، تریتیکاله، دانه کتان، و سایر غلات تعریف‌شده در استانداردهای USDA در شرکت پایش سلامت آسیا قابل اجرا است.

3. مسئولیت‌ها

عنوان شرح مسئولیت
ارزیاب غلات مسئول انجام نمونه‌برداری، اندازه‌گیری پارامترها و ثبت نتایج درجه‌بندی
سرارزیاب مسئول صحت‌سنجی و تأیید نهایی نتایج درجه‌بندی
نماینده مدیریت بررسی گزارش‌ها و صدور گواهی در صورت انطباق با استانداردها

4. تعاریف کلیدی (مطابق §810.102)

  • Grain: گندم، جو، ذرت، دانه سویا، سورگوم، و غیره.

  • Test weight per bushel: وزن استاندارد هر بوشل بر اساس حجم معادل 2,150.42 اینچ مکعب.

  • Dockage: مواد زائد مانند سنگریزه، ساقه، دانه‌های خرد شده یا دانه‌های غیرهمگون.

  • Infested: آلودگی به آفات زنده (حداقل دو شپشه زنده یا ترکیب مشابه).

  • Distinctly low quality: دانه‌هایی با کیفیت مشهوداً پایین که خارج از محدوده‌های معمول قرار می‌گیرند.

5. الزامات نمونه‌برداری

  • نمونه‌برداری باید از هر دسته محموله با حجم حداقل 500 گرم در هر 2,000 بوشل انجام گیرد.

  • ابزار نمونه‌برداری باید کالیبره شده و تمیز باشد.

  • برچسب‌گذاری نمونه‌ها باید شامل تاریخ، نوع دانه، محل برداشت و نام تأمین‌کننده باشد.

6. شاخص‌های ارزیابی کیفی و درجه‌بندی

شاخص روش اندازه‌گیری محدوده قابل قبول
رطوبت (Moisture) دستگاه رطوبت‌سنج استاندارد بسته به نوع غله
وزن حجمی (Test Weight) بر حسب پوند بر بوشل به ازای هر نوع غله متفاوت
مواد خارجی (Dockage) جداسازی مکانیکی مطابق استاندارد USDA
دانه‌های شکسته یا ناسالم با مشاهده چشمی یا سرند ≤ درصد مجاز
آلودگی به آفات مشاهده مستقیم نمونه نباید بیش از 1 شپشه و 5 حشره دیگر باشد

7. درجه‌بندی نهایی

بر اساس نتایج بند 6، درجه نهایی هر نمونه به شرح زیر تعیین می‌شود (مثال برای گندم):

  • U.S. No. 1

  • U.S. No. 2

  • U.S. No. 3

  • U.S. Sample Grade (در صورت عدم انطباق کامل)

8. الزامات کیفیت و بسته‌بندی (بند 6 استاندارد USDA)

  • محصول باید در شرایط تازه، بدون تغییر رنگ یا بو، و فاقد نشانه‌های یخ‌زدگی یا فساد باشد.

  • بسته‌بندی باید تمیز، غیرقابل نفوذ به رطوبت و دارای برچسب مناسب باشد.

  • چنانچه بسته به درخواست مشتری نیاز به گواهی USDA باشد، باید فرآیند تحت برنامه تأییدشده USDA AMS قرار گیرد.

9. مستندات و سوابق

سند مدت نگهداری
فرم ارزیابی درجه‌بندی غلات (PSA-GR-F01) حداقل 2 سال
گزارش نهایی ارزیابی 2 سال
گواهی صادرشده برای مشتری 5 سال

10. پیوست‌ها

  • فرم ارزیابی کیفیت غلات (PSA-GR-F01)

  • جدول درجات USDA برای گندم، ذرت و جو (ترجمه‌شده)

  • دیاگرام بخش‌های دانه و محل بروز آلودگی‌ها

فرم ارزیابی و درجه‌بندی غلات

شماره فرم: PSA-GR-E01
تاریخ اجرا: …………..
ویرایش: 1
واحد اجرایی: پایش سلامت آسیا – دپارتمان ارزیابی انطباق
محصول: ……………………………
مبدأ: ……………………………
نمونه‌بردار: ……………………………
تاریخ نمونه‌برداری: ……………………………
کد نمونه: ……………………………

🔹 بخش اول: اطلاعات فنی و آزمون‌ها

عامل مورد ارزیابی نتیجه آزمون واحد معیار پذیرش استاندارد USDA تأیید / رد
میزان رطوبت (Moisture) …………….. درصد حداکثر مقدار مجاز بر اساس نوع غله ☐ / ☐
وزن مخصوص یا وزن حجمی (Test Weight) …………….. پوند/بوشل طبق جداول استاندارد برای هر گرید ☐ / ☐
میزان ناخالصی‌ها (Foreign Material) …………….. درصد طبق استاندارد غله مربوطه ☐ / ☐
دانه‌های آسیب‌دیده (Damaged Kernels) …………….. درصد مقادیر مجاز بر اساس نوع غله ☐ / ☐
دانه‌های ناسالم یا کپک‌زده …………….. درصد فاقد قارچ، کپک و تغییر رنگ شدید ☐ / ☐
حضور حشرات زنده یا تخم حشرات …………….. مشاهدات نباید بیش از ۲ حشره زنده باشد ☐ / ☐
دمای نمونه …………….. درجه سانتی‌گراد نباید از ۴۰ درجه تجاوز کند ☐ / ☐
سایر آلودگی‌ها …………….. توضیحات ………………………………. ☐ / ☐

🔹 بخش دوم: ارزیابی نهایی و درجه‌بندی USDA

| درجه پیشنهادی بر اساس نتایج آزمون: ☐ U.S. No. 1 ☐ U.S. No. 2 ☐ U.S. No. 3 ☐ Sample Grade |

توضیحات کارشناس ارزیاب:
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….

🔹 بخش سوم: تأییدات

نام کارشناس ارزیاب: ……………………………………
امضا: ……………………………………
تاریخ تکمیل فرم: …………..

تأیید نهایی مسئول فنی:
نام: ……………………………………
امضا: ……………………………………

جدول درجات رسمی USDA برای غلات (ترجمه‌شده)

9.1 جدول درجه‌بندی گندم (Wheat)

پارامتر درجه 1 درجه 2 درجه 3 درجه 4 درجه 5
حداقل وزن مخصوص (kg/hl) 76.3 74.6 72.9 71.1 69.4
حداکثر ناخالصی کل (%) 3.0 5.0 7.0 9.0 12.0
حداکثر رطوبت (%) 14.0 14.0 14.0 14.0 14.0
دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) 0.5 1.0 3.0 5.0 7.0
دانه‌های آسیب‌دیده حرارتی (%) 0.2 0.2 0.5 1.0 3.0

9.2 جدول درجه‌بندی ذرت (Corn)

پارامتر درجه 1 درجه 2 درجه 3 درجه 4 درجه 5
حداقل وزن مخصوص (kg/hl) 70.3 68.9 67.6 66.2 64.8
حداکثر ناخالصی کل (%) 3.0 5.0 7.0 9.0 12.0
حداکثر رطوبت (%) 15.5 15.5 15.5 15.5 15.5
دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) 3.0 5.0 7.0 10.0 15.0
دانه‌های آسیب‌دیده حرارتی (%) 0.1 0.2 0.5 1.0 3.0

9.3 جدول درجه‌بندی جو (Barley)

پارامتر درجه 1 درجه 2 درجه 3 درجه 4 درجه 5
حداقل وزن مخصوص (kg/hl) 61.0 59.0 57.0 55.0 53.0
حداکثر ناخالصی کل (%) 2.0 4.0 6.0 8.0 10.0
حداکثر رطوبت (%) 14.5 14.5 14.5 14.5 14.5
دانه‌های آسیب‌دیده کامل (%) 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0
دانه‌های کپک‌زده یا آلوده (%) 0.1 0.2 0.5 1.0 2.0

توجه: مقادیر بر اساس استاندارد رسمی USDA و دستورالعمل‌های Federal Grain Inspection Service تنظیم شده‌اند و باید با دستگاه‌های کالیبره‌شده و تأییدشده مورد سنجش قرار گیرند.

10. ضوابط صدور گواهی درجه‌بندی

  • گواهی نهایی بر مبنای پایین‌ترین درجه حاصل از میانگین آزمون‌ها صادر می‌شود.

  • در صورت وجود آلودگی به آفات یا سموم، درجه محموله به Sample Grade (درجه خارج از جدول) تغییر می‌کند.

  • گواهی به زبان فارسی و انگلیسی صادر و همراه با QR Code برای رهگیری دیجیتال ارائه می‌شود.