روش اجرایی ارزیابی نژادی و سلامت دام‌های زنده جهت صدور گواهی برند شده USDA و کنترل بیماری

کد سند: PSA-PR-LC-ALL
ویرایش: 02
تاریخ اجرا: 1404/02/02
مرجع: USDA AMS, QAD, AAA, AAkA, AHA, WOAH, Transparency.org

1. هدف

این روش اجرایی به‌منظور ارزیابی همزمان:

  • تأیید نژاد دام‌های زنده برای برنامه‌های برند شده USDA

  • کنترل وضعیت سلامت و بیماری‌های دامی

  • بررسی اعتبار گواهی سلامت دام مبدأ
    تدوین شده است تا انطباق با الزامات فنی، تجاری و زیستی به‌صورت یکپارچه تضمین شود.

2. دامنه کاربرد

این روش برای کلیه دام‌های زنده وارداتی یا داخلی با ادعای تأثیر نژادی که قصد ورود به زنجیره گواهی‌شده USDA را دارند و از طریق شرکت پایش سلامت آسیا ارزیابی می‌شوند، قابل اجراست.

3. ارکان ارزیابی (چهار بُعدی)

محور ارزیابی شرح
الف – نژاد (Genotype/Phenotype) تأیید اصالت ژنتیکی یا ظاهری دام بر اساس برنامه برند USDA
ب – گواهی سلامت رسمی بررسی اعتبار گواهی سلامت صادره از سوی کشور مبدأ
ج – وضعیت ظاهری سلامت دام بررسی علائم بالینی (ضعف، ترشحات، زخم‌ها، تورم، لنگش…)
د – تحلیل ریسک بر اساس CPI بررسی رتبه شفافیت کشور مبدأ (Transparency.org) برای تعیین نیاز به V&V

4. مراحل اجرایی

4.1 ارزیابی نژادی (مطابق برنامه برند)

  • طبق جدول G-Codes و پیوست‌ها (برنامه G1 تا G162)

  • بررسی ژنتیکی (مدارک ثبت‌شده) و فنوتیپی (رنگ، نشانه‌ها)

  • ثبت در فرم PSA-FM-LC-EVA01

4.2 بررسی گواهی سلامت

  • مدارک مورد نیاز:

    • گواهی دامپزشکی رسمی مبدأ

    • شماره Ear Tag منطبق با گواهی

  • کنترل تطابق مشخصات، تاریخ، مهر رسمی و زبان

4.3 ارزیابی ظاهری سلامت دام

  • بررسی علائم:

    • تب، تنگی نفس، لنگش، ترشح چشم/بینی، زخم پوست، رفتار غیرطبیعی

  • استفاده از فرم PSA-FM-LC-HE01

  • دام مشکوک وارد مرحله قرنطینه یا V&V می‌شود

4.4 بررسی شاخص شفافیت کشور مبدأ

  • استعلام CPI از سایت Transparency.org

  • اگر CPI < 40 → گواهی سلامت مبدأ قابل پذیرش

  • اگر CPI ≥ 40 → اجرای فرآیند V&V (اعتبارسنجی ثانویه)

5. فرآیند V&V – Verification & Validation

برای کشورهایی با CPI بالا یا دام‌های مشکوک:

  1. تماس با صادرکننده گواهی از کشور مبدأ

  2. بازبینی مستندات تکمیلی (نتایج آزمایشگاهی، نمونه‌گیری مجدد)

  3. در صورت نیاز، قرنطینه و آزمایش مجدد توسط آزمایشگاه مورد تأیید WOAH

6. تصمیم نهایی

وضعیت دام اقدام
واجد شرایط برند + سلامت تأیید شده صدور گواهی برند و اجازه ذبح
نژاد تأیید شده ولی سلامت مشکوک قرنطینه و اجرای V&V
فاقد سلامت کافی یا مردود نژادی گزارش مردودی و جلوگیری از ورود به زنجیره برند

7. ضمائم و پیوست‌ها

  • پیوست A: چک‌لیست نژادی Angus / Hereford / Akaushi

  • پیوست B: چک‌لیست سلامت ظاهری دام

  • پیوست C: لیست کشورها با CPI > 40

  • پیوست D: نمونه گواهی سلامت تأییدشده / مردود

  • پیوست E: فرم‌های ارزیابی میدانی (PDF / Word / دیجیتال)

✅ جمع‌بندی:

این روش اجرایی، تلفیق دقیقی از:

  • مقررات USDA در مورد گواهی برند

  • الزامات سلامت دامپزشکی

  • تحلیل ریسک مبنا بر فساد اداری کشور مبدأ را ارائه می‌دهد، و می‌تواند به عنوان الگوی کامل برای ارزیابی دام زنده در ورودی کشور و کشتارگاه‌ها استفاده شود.