نسخه الکترونیکی این سند اخرین نسخه آن است و مسئولیت کنترل نسخه چاپی با این سند بر عهده خواننده آن می باشد. تمامی حقوق معنوی و مادی این مدرک متعلق به شرکت پایش سلامت اسیا  می باشد. و هر گونه کپی برداری از ان پیگرد قانونی دارد.
انتخاب  منابع  ارزیابی انطباق		رویکرد	CAS/.INS/006	شماره سند
رنگ سفید اسناد / قرمز فرمهای دریافتی/ ابی فرمهای ارسالی			راهنمای دکمه های انتهایی صفحه
تاریخ	تایید	بازنگری	نویسنده	شماره
شهریور ۱۴۰۲	هیات مدیره	دکتر شیدا بزمی	دکترعلیرضامسعودنیا	۱

انواع حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی تولیدی و صادراتی در ایران

حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی تولیدی و صادراتی در ایران به دو دسته قانونی و استانداردی تقسیم می شوند.

1- حد مجاز آلاینده های قانونی: این حدود بر اساس قوانین و مقررات مربوطه تعیین می شوند و برای حفظ سلامت عمومی جامعه و حفاظت از مصرف کنندگان تعیین می شوند. برخی از حدود مجاز آلاینده های قانونی در محصولات کشاورزی شامل موارد زیر است:
– حداکثر مجاز آلودگی با سموم کشاورزی
– حداکثر مجاز آلودگی با باکتری ها و قارچ ها
– حداکثر مجاز آلودگی با مواد رادیواکتیو
– حداکثر مجاز آلودگی با مواد آلوده کننده محیط زیست

2- حد مجاز آلاینده های استانداردی: این حدود بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی تعیین می شوند و هدف آن‌ها حفظ کیفیت و ارزش تجاری محصولات صادراتی است. برخی از حدود مجاز آلاینده های استانداردی در محصولات کشاورزی شامل موارد زیر است:
– حداکثر مجاز آلودگی با آفت ها و طرز استفاده از کشاورزی شیمیایی
– حداکثر مجاز آلودگی با مواد شیمیایی غیر مجاز
– حداکثر مجاز آلودگی با مواد نامطلوب مانند میکروب ها و قارچ ها
– حداکثر مجاز آلودگی با مواد آلوده کننده محیط زیست

علاوه بر این، برخی از کشورها نیز استانداردهای خاص خود را برای واردات محصولات کشاورزی تعیین کرده اند که باید رعایت شود. برای صادرات محصولات کشاورزی به این کشورها، باید از تطابق با این استانداردها هم پیروی شود.

 

روش اجرایی ارزیابی انطباق حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی

برای ارزیابی انطباق حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

۱) نمونه برداری: ابتدا باید نمونه هایی از محصولات کشاورزی را انتخاب کنید. این نمونه ها باید به طور تصادفی از مناطق مختلف جمع آوری شوند و در نظر داشته باشید که تعداد نمونه ها باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا نتایج قابل اعتماد باشند.

۲) تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی: سپس نمونه های جمع آوری شده را به آزمایشگاه می فرستید تا آنها را بررسی کنند. می توانید از انواع مختلف آزمون های آزمایشگاهی مانند آزمون های شیمیایی، آزمون های میکروبیولوژی، آزمون های رادیولوژی و غیره استفاده کنید.

۳) تحلیل نتایج: پس از انجام آزمون ها، نتایج را تحلیل کنید. مقدار آلاینده ها در هر نمونه را با حد مجاز مقایسه کنید و ببینید آیا آنها از حد مجاز تجاوز کرده اند یا خیر.

۴) ارزیابی عواقب: در صورتی که مقادیر آلاینده ها از حد مجاز تجاوز کرده باشند، باید عواقب این تجاوز را ارزیابی کنید. بررسی کنید که آیا محصولات به طور قابل قبولی برای مصرف انسانی هستند یا خیر و آیا تاثیری بر بهداشت و سلامت مردم خواهند داشت یا خیر.

۵) اقدامات تصحیحی: در صورتی که مقادیر آلاینده ها از حد مجاز تجاوز کرده باشند و یا عواقب نامطلوبی داشته باشند، باید اقدامات تصحیحی را انجام دهید. ممکن است نیاز به تغییر روش های کشت، استفاده از مواد شیمیایی کم آلوده تر یا حتی از بین بردن برخی از محصولات باشد.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که این فرایند باید به صورت دوره ای تکرار شود تا به طور مداوم کیفیت محصولات کشاورزی را بررسی کنید و در صورت نیاز، اقدامات تصحیحی را انجام دهید.

 

روش اجرایی نمونه برداری از حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی

روش اجرایی نمونه برداری از حد مجاز آلاینده ها در محصولات کشاورزی بایستی به صورت دقیق و دسته بندی شده صورت گیرد. در ادامه روش اجرایی این فرایند را بررسی می‌کنیم:

1. تعیین آلاینده‌ها: در ابتدا باید آلاینده‌های مورد نظر که ممکن است در محصولات کشاورزی وجود داشته باشند را تعیین کنید. این آلاینده‌ها می‌توانند شامل سموم زیستی، آفت‌کش‌ها، هورمون‌های رشد و … باشند. این آلاینده‌ها باید با استانداردهای ملی و بین‌المللی مرتبط با محصولات کشاورزی همخوانی داشته باشند.

2. انتخاب نمونه: در این مرحله باید نمونه‌هایی از محصولات کشاورزی که می‌خواهید برای آزمایش آلاینده‌ها بردارید، انتخاب کنید. برای انتخاب نمونه‌ها باید به موارد زیر توجه کنید:
– تنوع محصولات: باید از نمونه‌های مختلف از محصولات کشاورزی انتخاب کنید تا تنوع محصولات را در نمونه‌برداری در نظر بگیرید.
– نمونه‌برداری تصادفی: نمونه‌ها باید به صورت تصادفی انتخاب شوند تا نتایج آزمایش به طور معتبری بتوانند نتایج کلی را نشان دهند.
– تعداد نمونه‌ها: تعداد نمونه‌های انتخاب شده باید به طور کافی برای نمایندگی از محصولات کشاورزی در نظر گرفته شود.

3. نمونه‌برداری: نمونه‌های انتخاب شده باید به صورت معیاری و دقیق از محصولات کشاورزی برداشت شوند. برای این کار می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند نمونه‌برداری تصادفی ساده، نمونه‌برداری تصادفی سیستماتیک و … استفاده کنید. همچنین، باید مقادیر مورد نظر برای آلاینده‌ها را نیز در نمونه‌ها اندازه‌گیری کنید. این مقادیر می‌توانند به وسیله آزمایشگاه‌ها و تجهیزات مربوطه اندازه‌گیری شوند.

4. تجزیه و تحلیل نتایج: در این مرحله باید نتایج آزمایش‌ها و اندازه‌گیری‌های انجام شده را تجزیه و تحلیل کنید. برای این کار می‌توانید از روش‌های آماری مانند میانگین، واریانس، ضریب تغییر و … استفاده کنید. همچنین، باید نتایج را با حد مجاز آلاینده‌ها که در استانداردهای ملی و بین‌المللی تعیین شده است، مقایسه کنید.

5. گزارش نتایج: در این مرحله باید نتایج آزمایش‌ها و تجزیه و تحلیل‌های انجام شده را در یک گزارش فنی یا علمی به صورت دقیق و کامل گزارش کنید. در این گزارش باید اطلاعاتی مانند روش‌های استفاده شده در نمونه‌برداری و تجزیه و تحلیل نتایج، مقادیر آلاینده‌ها در نمونه‌ها و مقایسه آن‌ها با حد مجاز آلاینده‌ها و … آورده شوند. همچنین، باید پیشنهاداتی برای کاهش آلاینده‌ها در محصولات کشاورزی نیز در این گزارش ارائه کنید.

با اجرای این روش اجرایی، می‌توانید از حد مجاز آلاینده‌ها در محصولات کشاورزی مطلع شوید و در صورت لزوم، اقدامات لازم برای کاهش آلاینده‌ها را به عمل آورید.