✅ روش اجرایی ارزیابی انطباق کلیدهای برقی دستگاه
بر اساس استاندارد ملی ایران ISIRI 3796-1
(معادل IEC 60947-1 – Low-voltage switchgear and controlgear – Part 1: General rules)
کد مدرک: PSA/CAS/INDUSTRIAL/SWITCH/01
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: 1404/01/20
تهیه‌کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا
1. هدف
تدوین چارچوب فنی برای ارزیابی انطباق انواع کلیدهای برقی دستگاه که برای کنترل، قطع و اتصال مدارهای الکتریکی در تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی و خانگی به کار می‌روند، به منظور اطمینان از ایمنی، دوام، تطابق عملکردی و انطباق با مشخصات الکتریکی تعریف‌شده.
2. دامنه کاربرد
این روش شامل کلیدهای الکتریکی فشار ضعیف زیر است:
-
کلیدهای روشن/خاموش دستگاه (ON/OFF switch)
-
کلیدهای قطع اضطراری (Emergency Stop)
-
کلیدهای فشاری (Push-button)
-
کلیدهای انتخاب‌گر (Selector Switch)
-
کلیدهای صفحه‌ای یا DIP/Slide در دستگاه‌های خانگی
-
کلیدهای فرمان صنعتی در تابلوها و روی دستگاه‌ها
-
ولتاژ کاری تا 1000V AC / 1500V DC – جریان تا 630A
3. مستندات مرجع
| سند | عنوان |
|---|---|
| ISIRI 3796-1 | تجهیزات کلیدزنی ولتاژ پایین – قواعد عمومی |
| IEC 60947-1 | General rules for low-voltage switchgear and controlgear |
| ISO/IEC 17065 / 17025 | ارزیابی انطباق و صلاحیت آزمونگاه |
| دستورالعمل LVD 2014/35/EU | برای صادرات |
| ISIRI 11724 | الزامات نشانه‌گذاری تجهیزات الکتریکی |
4. مراحل ارزیابی انطباق
4-1. بررسی مستندات فنی
-
شماتیک مدار کلید
-
مشخصات الکتریکی (Ue, Ie, Ui, Icw, Ith)
-
نمودار قطع و وصل، منحنی زمان–جریان
-
کلاس عایق، کلاس IP، کلاس حفاظت در برابر شوک الکتریکی
-
جنس بدنه و تیغه‌ها، مشخصات پایانه‌ها
4-2. نمونه‌برداری
-
انتخاب حداقل 5 نمونه از هر نوع کلید مطابق ISO 2859-1
-
بررسی کد مدل، سری ساخت، اطلاعات فنی چاپ‌شده
5. آزمون‌های الزامی مطابق ISIRI 3796-1 / IEC 60947-1
| آزمون | شرح |
|---|---|
| مقاومت عایق | ≥ 1000 MΩ در ولتاژ 500V |
| استقامت دی‌الکتریک | حداقل 2.5 kV بین پایانه‌ها و بدنه |
| تست عملکرد مکانیکی (Durability) | حداقل 10,000 بار قطع و وصل |
| تست عملکرد الکتریکی (Electrical Endurance) | تحت جریان نامی – بدون جرقه یا آسیب |
| آزمون حرارت بیشینه (Heating Test) | افزایش دمای ترمینال ≤ 65K |
| تست نشانه‌گذاری و وضوح چاپ | چاپ دائمی مشخصات ولتاژ، جریان، برند |
| تست مقاومت در برابر رطوبت | برای کلاس‌های IP44 یا بیشتر |
| تست عملکرد در دمای محیطی -5°C تا +40°C | بدون خرابی یا از دست رفتن عملکرد |
| تست گشتاور اتصال ترمینال‌ها | بسته به سطح جریان |
| Glow-wire Test (برای بدنه پلیمری) | در 850°C |
6. معیار پذیرش
-
عملکرد صحیح در قطع و وصل متوالی
-
عدم شکست بدنه یا شل شدن تیغه‌ها
-
پایداری مشخصات الکتریکی در آزمون حرارتی
-
نشانه‌گذاری کامل و دائمی
-
تطابق کامل با مشخصات فنی سازنده و IEC
7. بررسی برچسب‌گذاری و اطلاعات محصول
| الزام | مثال |
|---|---|
| ولتاژ نامی عملکرد (Ue) | 230V / 400V |
| جریان نامی (Ie) | 6A، 16A، 32A و … |
| کلاس حفاظت | IP20, IP44, IP65 |
| کلاس عایق | Class II |
| نشانه استاندارد | ISIRI / CE / IEC |
| برند / سری ساخت | حک یا چاپ دائم روی بدنه |
8. صدور گواهی انطباق
پس از تأیید نتایج آزمون‌ها و بررسی فنی، گواهی انطباق رسمی توسط شرکت صادرکننده (مثلاً پایش سلامت آسیا) با ذکر دقیق مدل، شماره سری ساخت، و دامنه کاربرد صادر شده و در پایگاه داده PSA CAS ثبت می‌گردد.
9. پیوست‌ها
📎 پیوست 1 – جدول نتایج آزمون نمونه کلید دوپل 16A
| آزمون | مقدار | حد مجاز | نتیجه |
|---|---|---|---|
| مقاومت عایق | 1200 MΩ | ≥ 1000 MΩ | ✅ |
| استقامت دی‌الکتریک | 2.8 kV | ≥ 2.5 kV | ✅ |
| دوام مکانیکی | 11,200 سیکل | ≥ 10,000 | ✅ |
| دمای ترمینال | 57K | ≤ 65K | ✅ |
| گشتاور ترمینال | 0.6 Nm | الزامی | ✅ |
📎 پیوست 2 – چک‌لیست فنی و نشانه‌گذاری
| مورد | وضعیت | توضیح |
|---|---|---|
| مشخصات فنی حک شده؟ | ✅ | ولتاژ/جریان/مدل |
| کلاس IP مشخص است؟ | ✅ | IP44 |
| جنس تیغه‌ها از مس یا آلیاژ مناسب است؟ | ✅ | مقاوم |
| بدنه پلیمری دارای Glow-wire 850°C است؟ | ✅ | تست شده |
📎 پیوست 3 – نمونه گواهی انطباق
CERTIFICATE OF CONFORMITY
Certificate No: PSA-CAS-SWITCH-2025-218
Product: Industrial Toggle Switch
Model: SW-16A-IP44
Standard: ISIRI 3796-1 / IEC 60947-1
Manufacturer: [نام شرکت]
Issued by: Payesh Salamat Asia