نسخه الکترونیکی این سند اخرین نسخه آن است و مسئولیت کنترل نسخه چاپی با این سند بر عهده خواننده آن می باشد. تمامی حقوق معنوی و مادی این مدرک متعلق به شرکت پایش سلامت اسیا  می باشد. و هر گونه کپی برداری از ان پیگرد قانونی دارد.
انتخاب  منابع  ارزیابی انطباق		رویکرد	CAS/0/1/1/4/1	شماره سند
رنگ سفید اسناد / قرمز فرمهای دریافتی/ ابی فرمهای ارسالی			راهنمای دکمه های انتهایی صفحه
تاریخ	تایید	بازنگری	نویسنده	شماره
شهریور ۱۴۰۲	هیات مدیره	دکتر شیدا بزمی	دکترعلیرضامسعودنیا	۱

دستورالعمل نمونه‌برداری محصولات غذایی

کد سند: PSA-INSP-FOOD-SAMP-01
تاریخ اجرا: ۱۴۰۴/۰۱/۱۵
نسخه: 01
نویسنده: دکتر علیرضا مسعودنیا
شرکت: پایش سلامت آسیا

---

۱. هدف

تعیین روش و شرایط لازم جهت انجام نمونه‌برداری از محصولات غذایی با هدف آزمون، بازرسی، یا ارزیابی انطباق با الزامات قانونی، استانداردهای بین‌المللی و معیارهای مشتری.

---

۲. دامنه کاربرد

این دستورالعمل برای نمونه‌برداری از محصولات غذایی خام، فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده، در تمامی مراحل زنجیره تأمین از جمله تولید، انبارش، حمل‌ونقل و عرضه نهایی کاربرد دارد.

---

۳. منابع مرجع

• ISO 2859-1 (Sampling procedures for inspection by attributes)

• Codex CAC/GL 50-2004 (General Guidelines on Sampling)

• ISO/IEC 17020:2012

• دستورالعمل‌های ملی سازمان استاندارد ایران و سازمان غذا و دارو

• GFSI Benchmarking Requirements V2020

---

۴. تعاریف

• نمونه (Sample): مقدار مشخصی از محصول که نماینده کل محموله یا دسته در نظر گرفته می‌شود.

• دسته (Lot): مقدار مشخصی از یک محصول با ویژگی‌های یکسان که در شرایط یکسان تولید شده است.

• AQL: حد قابل قبول نقص برای دسته (Acceptance Quality Limit)

• کد حرفی: تعیین‌شده توسط جدول A (ISO 2859-1) بر اساس حجم دسته و سطح بازرسی

---

۵. مسئولیت‌ها

• بازرس ارشد: تعیین طرح نمونه‌برداری و نظارت بر اجرای آن

• نمونه‌بردار فنی: انجام نمونه‌برداری مطابق دستورالعمل

• واحد تضمین کیفیت: کنترل و ثبت سوابق نمونه‌برداری

---

۶. تجهیزات مورد نیاز

• ظروف استریل نمونه‌برداری

• انبر یا قاشق نمونه‌برداری از جنس استنلس استیل

• یخدان و بسته‌بندی سرد در صورت نیاز

• لیبل و فرم شناسنامه نمونه

• فرم PSA-F004 (ثبت مشخصات نمونه)

---

۷. روش انجام نمونه‌برداری

۷.۱ تعیین حجم دسته

حجم دسته (تعداد بسته یا کیلوگرم محصول) باید پیش از شروع مشخص گردد.

۷.۲ انتخاب سطح بازرسی

بر اساس توافق با مشتری یا استاندارد مرجع (سطح I, II, III). به‌طور پیش‌فرض سطح بازرسی II در نظر گرفته می‌شود.

۷.۳ تعیین کد حرفی و اندازه نمونه

با استفاده از جدول A و جدول ۱ ISO 2859-1 کد حرفی و سپس اندازه نمونه تعیین می‌گردد.

مثال: اگر حجم دسته 3200 بسته باشد و سطح بازرسی II انتخاب شود، کد حرفی “L” است. سپس اگر AQL = 2.5 باشد، تعداد نمونه = 200، حد پذیرش = 10، حد رد = 11 خواهد بود.

۷.۴ اجرای نمونه‌برداری

• نمونه‌ها به‌صورت تصادفی و از نقاط مختلف دسته انتخاب می‌شوند.

• تماس دست با مواد غذایی بدون دستکش استریل ممنوع است.

• ظروف نمونه باید دارای برچسب مشخصات شامل: نام محصول، کد نمونه، تاریخ نمونه‌برداری، نام نمونه‌بردار و محل نمونه‌برداری باشند.

۷.۵ شرایط نگهداری و انتقال

در صورت نیاز به انتقال به آزمایشگاه، دمای مناسب حفظ شود (معمولاً ۴- درجه سانتی‌گراد برای محصولات تازه). نمونه باید حداکثر ظرف ۴ ساعت به آزمایشگاه ارسال شود.

---

۸. ثبت و گزارش

تمام اطلاعات نمونه در فرم PSA-F004 ثبت و در سیستم دیجیتال پایگاه داده سایت وارد می‌شود. فرم‌های دیجیتال با افزونه نمونه‌برداری سایت asiapayesh.com هماهنگ هستند.

---

۹. پیوست‌ها

• پیوست ۱: جدول انتخاب کد حرفی ISO 2859-1

• پیوست ۲: جدول AQL برای بازرسی سطح II

• پیوست ۳: فرم PSA-F004 ثبت نمونه

• پیوست ۴: فرم کنترل زنجیره سرد

فرم ثبت مشخصات نمونه غذایی

---

📋 فرم PSA-F005: فرم محاسبه کد حرفی و تعداد نمونه بر اساس ISO 2859-1

یادداشت: این جدول به صورت خودکار از طریق جدول A استاندارد ISO 2859-1 با افزونه قابل محاسبه است.

---

📦 فرم PSA-F006: کنترل زنجیره سرد نمونه‌ها

---

📁 فرم PSA-F007: چک لیست آماده‌سازی و تجهیزات نمونه‌برداری

دستورالعمل ها