روش اجرایی ارزیابی انطباق تجهیزات SPD بر اساس استاندارد IEC 61643

کد مدرک: PSA/CAS/ELEC/SPD/01
شماره ویرایش: 1
تاریخ اجرا: 1404/01/20
تهیه کننده: دکتر علیرضا مسعودنیا

1. هدف

تدوین چارچوب ارزیابی انطباق تجهیزات SPD با الزامات سری استانداردهای بین‌المللی IEC 61643 (از جمله IEC 61643-11، IEC 61643-21 و IEC 61643-31) برای اطمینان از ایمنی، کارایی و قابلیت اطمینان تجهیزات در برابر اضافه ولتاژ گذرا.

2. دامنه کاربرد

این روش برای ارزیابی انطباق تجهیزات SPD نوع 1، 2 و 3 که برای سیستم‌های ولتاژ پایین طراحی شده‌اند و همچنین SPDهای مورد استفاده در سیستم‌های ارتباطی و خطوط انرژی AC/DC کاربرد دارد.

3. مستندات مرجع

  • IEC 61643-11: SPD for low-voltage power systems

  • IEC 61643-21: SPD for telecommunication and signalling networks

  • IEC 61643-31: SPD for PV systems

  • ISO/IEC 17065: الزامات نهادهای گواهی‌کننده

  • ISO/IEC 17025: الزامات آزمونگاه‌ها

  • دستورالعمل‌های CE و الزامات EMC و LVD (در صورت نیاز بازار مقصد)

4. تعاریف

  • SPD: تجهیزی برای محدودسازی اضافه ولتاژ گذرا و هدایت جریان به زمین یا بین هادی‌ها بدون آسیب به تجهیزات اصلی.

  • Type 1 SPD: حفاظت اولیه در برابر صاعقه مستقیم.

  • Type 2 SPD: حفاظت ثانویه در تابلوهای توزیع.

  • Type 3 SPD: برای استفاده در نزدیکی تجهیزات حساس.

5. مراحل ارزیابی انطباق

5-1. بررسی مستندات فنی سازنده (Technical Documentation Review)

  • بررسی مدارک طراحی و ساخت (Datasheet, User manual)

  • نمودار مدار داخلی و اصول عملکرد

  • اطلاعات کاربردی در ولتاژ نامی، جریان تخلیه، سطح حفاظت ولتاژ، زمان پاسخ

  • تطابق با الزامات نشانه‌گذاری و برچسب‌گذاری (Marking)

5-2. نمونه‌برداری

  • نمونه‌برداری تصادفی از یک محموله/تولید انبوه مطابق با ISO 2859-1

  • مشخص کردن تعداد نمونه‌ها برای آزمون تایپ و آزمون‌های روتین

5-3. آزمون‌ها در آزمایشگاه تایید صلاحیت‌شده (مطابق IEC 61643-x)

  • آزمون‌های عملکردی و ایمنی شامل:

    • Voltage Protection Level (Up)

    • Nominal Discharge Current (In)

    • Maximum Discharge Current (Imax)

    • Residual voltage under impulse

    • Operating duty test

    • Thermal disconnector operation

    • Short circuit behavior

    • Climatic tests (humidity, temperature cycling)

    • Insulation resistance, dielectric strength

    • آزمون‌های EMC (در صورت لزوم)

5-4. بازرسی فیزیکی و ساختاری

  • بررسی ابعاد، طراحی ظاهری، برچسب‌ها و سیم‌کشی

  • بررسی تطابق با مدارک فنی

5-5. ارزیابی برچسب‌گذاری و بسته‌بندی

  • تطابق با مقررات CE / RoHS (در صورت صادرات به اروپا)

  • بررسی هشدارها، علائم هشدار دهنده و راهنمای نصب

6. معیار پذیرش/عدم پذیرش

  • موفقیت در تمام آزمون‌های استاندارد IEC 61643-x بدون خرابی عملکرد

  • ارائه مستندات کامل فنی و اطلاعات برای کاربران

  • درج مناسب نشانه‌گذاری‌ها، کدها و هشدارها روی محصول و بسته‌بندی

  • نبود آسیب فیزیکی یا نقص در ساختار در نمونه‌ها

7. صدور گواهی انطباق

در صورت تایید، گواهی انطباق PSA CAS صادر شده و در پایگاه داده شرکت ثبت می‌شود. گواهی دارای اعتبار مشخص و قابل تمدید با ممیزی‌های دوره‌ای خواهد بود.

8. پیوست‌ها (در حال تهیه)

  • فرم ارزیابی فنی SPD

  • چک‌لیست ممیزی کارخانه سازنده

  • فرم ثبت نتایج آزمون

  • نمونه برگه گواهی انطباق

  • تطابق استاندارد IEC با مقررات صادرات (CE, RoHS, UL)