روش اجرایی پایش سلامت

کد سند: PSA-QP-HS-001
مرجع: ISO/IEC 17020:2012 – WOAH Aquatic & Terrestrial Codes – ASC Standards

1. هدف

این روش اجرایی با هدف تضمین سلامت حیوانات، محصولات دامی و محیط زیست و کاهش ریسک‌های مرتبط با بیماری، آلودگی، باقی‌مانده‌های دارویی و عوامل تهدیدکننده امنیت غذایی تدوین گردیده است.

2. دامنه کاربرد

این روش در کلیه فعالیت‌های شرکت پایش سلامت آسیا شامل:

• واحدهای دامپروری، مرغداری، آبزی‌پروری (ماهی و میگو)

• واحدهای فرآوری و بسته‌بندی فرآورده‌های خام دامی

• زنجیره تأمین و حمل‌ونقل مواد خام و نهاده‌های دامی

• پایش بازار و خدمات پس از فروش

اعمال می‌شود.

3. تعاریف

• پایش سلامت: مجموعه فعالیت‌های نظارتی، آزمایشگاهی و میدانی برای اطمینان از سلامت دام، طیور و آبزیان و فرآورده‌های آنها.

• نمونه‌برداری رسمی: برداشت نمونه با رعایت دستورالعمل‌های ملی و بین‌المللی جهت آزمون در آزمایشگاه‌های تأیید صلاحیت‌شده.

• بیماری قابل گزارش (Notifiable Disease): بیماری‌هایی که مطابق قوانین ملی یا WOAH باید فوراً به مراجع ذیصلاح گزارش شوند.

• حد بحرانی (Critical Limit): مقدار یا شرایطی که عبور از آن نشان‌دهنده عدم انطباق است.

4. مسئولیت‌ها

• مدیر عامل: تصویب و ابلاغ روش اجرایی.

• مدیر کنترل کیفیت و سلامت: نظارت بر اجرای فرآیند پایش سلامت و گزارش به مراجع ذیصلاح.

• بازرسان و نمونه‌برداران: اجرای عملیات پایش، مستندسازی و گزارش‌دهی.

• آزمایشگاه همکار: انجام آزمون‌ها بر اساس استانداردهای ISO/IEC 17025.

5. مراحل اجرایی

5-1. برنامه‌ریزی پایش

1. تهیه برنامه سالیانه پایش بر اساس ریسک بیماری، مخاطرات میکروبی، شیمیایی و زیستی.

2. اولویت‌بندی بر اساس:

   • شدت خطر (High/Medium/Low)

   • اهمیت اقتصادی – اجتماعی

   • الزامات قانونی و صادراتی

5-2. عملیات پایش

1. بازدید میدانی: بررسی بهداشت محیط، خوراک، دارو، واکسیناسیون و رفاه حیوانات.

2. نمونه‌برداری:

   • خون، بافت، مدفوع، شیر، تخم‌مرغ، آب و خوراک

   • مطابق دستورالعمل نمونه‌برداری PSA-QP-SMP-002

3. آزمون‌های آزمایشگاهی:

   • میکروبی (E. coli، سالمونلا، ویبریو، لامپی‌فورم‌ها و …)

   • شیمیایی (باقیمانده دارو، فلزات سنگین، سموم قارچی)

   • ژنتیکی و مولکولی (PCR، qPCR، NGS)

4. مقایسه نتایج با حدود مجاز: مطابق با استانداردهای ملی (ISIRI، IVO) و بین‌المللی (Codex، WOAH، ASC).

5-3. کنترل عدم انطباق

• شناسایی موارد عدم انطباق و ثبت در فرم QF-NC-01

• اعلام فوری بیماری‌های مشمول گزارش به سازمان دامپزشکی و WOAH

• اجرای اقدامات اصلاحی (CAPA) شامل: قرنطینه، معدوم‌سازی، پاکسازی و ضدعفونی

5-4. گزارش‌دهی و ثبت سوابق

• کلیه نتایج در سامانه رهگیری PSA-TRACE ثبت می‌شود.

• گزارش‌های پایش سلامت ماهیانه به:

  • سازمان دامپزشکی کشور

  • مشتریان/کارفرمایان

  • واحد تضمین کیفیت PSA
    ارسال می‌گردد.

6. فرم‌ها و سوابق

• فرم برنامه پایش سلامت (QF-HS-01)

• فرم نمونه‌برداری (QF-SMP-01)

• فرم ثبت نتایج آزمون (QF-LAB-01)

• فرم عدم انطباق و اقدام اصلاحی (QF-NC-01)

• فرم گزارش پایش سلامت (QF-HS-REP-01)

7. پایش و بازنگری

این روش اجرایی حداقل سالی یک بار یا در صورت تغییر قوانین/استانداردها مورد بازنگری قرار می‌گیرد.